Yabancı Kişilerin Türkiye’de Taşınmaz (Gayrimenkul) Edinimi
Türkiye’de yabancıların mülk edinimi konusu uzun yıllar gündemde yer almamışken, özellikle Avrupa BirliÄŸi’ne uyum çerçevesinde yapılan yeni düzenlemelerin getirdiÄŸi bir takım kolaylıkların ardından dikkati çekmeye baÅŸlamış ve ülkenin güvenliÄŸi, yabancıların mülk ediniminin boyutları ve bunun olası sonuçları hakkında yoÄŸun tartışmaların yaÅŸandığı bir dönem baÅŸlamıştır.
Yabancıların Türkiye’de gayrimenkul edinmesi, Tapu Kanunu’nun 35. maddesinde düzenlenmiÅŸtir. Ä°ÅŸbu maddede belirtilen ÅŸartlarla yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kiÅŸiler karşılıklılık ÅŸartı aranmaksızın taşınmaz mal edinebilecektir. Söz konusu maddede yabancıların taşınmaz edinimlerine iliÅŸkin olarak karşılıklılık ÅŸartı kalkmış olsa da miktar ve hektar bakımından sınırlamalar getirilmiÅŸtir.
Yabancı Gerçek KiÅŸilerin Taşınmaz Ediniminde Kanuni Sınırlamalar Nelerdir?
KiÅŸi Bakımından, Gayrimenkul edinmek isteyen yabancı, kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla, uluslararası ikili iliÅŸkiler yönünden ve ülke menfaatlerinin gerektirdiÄŸi hallerde CumhurbaÅŸkanı tarafından belirlenen ülkelerin vatandaÅŸlarından olmalıdır.
Alan Bakımından, Yabancı uyruklu gerçek kiÅŸilerin edindikleri taşınmazlar ile bağımsız ve sürekli nitelikteki sınırlı ayni hakların toplam alanı, özel mülkiyete konu ilçe yüz ölçümünün yüzde onunu geçemez. Yabancı uyruklu gerçek kiÅŸilerin edindikleri taşınmazlar ile bağımsız ve sürekli nitelikteki sınırlı ayni hakların toplam alan kiÅŸi başına ülke genelinde otuz hektarıgeçemez. Ancak; CumhurbaÅŸkanı kiÅŸi başına ülke genelinde edinilebilecek miktarı iki katına kadar artırabilir.
Konum Bakımından, Yabancı gerçek kiÅŸilerin, askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgelerinde, taşınmaz edinimi ve kiralaması izin alınmadıkça, mümkün deÄŸildir.
Yabancı Tüzel KiÅŸiliÄŸe Sahip Ticaret Åžirketleri Yönünden Kanuni Sınırlamalar Nelerdir?
Yabancı ÅŸirketler ancak “özel kanun hükümleri çerçevesinde” taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebilir. Bu ticaret ÅŸirketleri dışındakiler taşınmaz edinemez, lehlerine sınırlı ayni hak tesis edilemez.
Yabancı Gerçek KiÅŸilerin Taşınmaz Ediniminde BaÅŸvuru ve Ä°zlenen Yöntem Nedir?
- Alıcının “Ülkemizde Taşınmaz ve Sınırlı Ayni Hak Edinebilen Ülke VatandaÅŸları”ndan olması ve “Edinim Åžartları’‘nı taşıması gerekmektedir. Dolayısıyla, yukarıda belirtilen kanuni sınırlamalara girmemesi ve CumhurbaÅŸkanı’nın belirlediÄŸi ülke vatandaÅŸlarından biri olması gerekmektedir.
- Taşınmaz alımı için taşınmaz maliki veya yetkili temsilcisinin, Tapu MüdürlüÄŸü’ne ön baÅŸvuru yapması gerekir. (Ön baÅŸvurular genellikle öÄŸle tatilinden önce, Tapu MüdürlüÄŸü’nde sıra numarası alınarak yapılması yararınıza olacaktır.)
Yabancı Gerçek KiÅŸilerin Taşınmaz Ediniminde Gerekli Belgeler Nelerdir?
a. Taşınmazın Tapu Senedi Belgesi veya köy/mahalle, ada, parsel, bina, bağımsız bölüm bilgisi (Tapu Senedi iÅŸlemi ilgili Tapu MüdürlüÄŸü’nde yapılmaktadır)
b. Ä°lgili Belediyeden, taşınmazın ”Emlak Rayiç DeÄŸeri Belgesi”
c. Binalar için (konut, iÅŸ yeri… vb.) zorunlu deprem sigortası -DASK- poliçesi,
d. Satıcının 1 adet, alıcının 2 adet fotoÄŸrafı (son 6 ay içinde, 6×4 ebadında),
e. Kimlik belgesi veya pasaport (tercüme edilmiÅŸ ve noter onaylı olmalı),
f. Türkçe bilmeyen taraf için yeminli tercüman ile iki tanık,
g. EÄŸer yurt dışında düzenlenen vekaletname ile iÅŸlem yapılmışsa tercümesiyle beraber vekaletnamenin aslı veya onaylı örneÄŸi.
Yabancı Gerçek KiÅŸiler Türkiye’de Taşınmaz Ediniminde Ne Kadar Harç ve Masraf Ödeyecekler?
Türkiye’de gayrimenkul edinmek isteyen yabancı gerçek kiÅŸilerin, bu iÅŸlemler yapılırken ödemesi gereken bir takım harç ve giderler bulunmaktadır:
- Ä°lgili Belediyeden alınan ”Emlak Rayiç DeÄŸeri”nden az olmamak üzere satış bedeli üzerinden, hem alıcı hem satıcı tarafından tapu harcı ödenir (492 sayılı Harçlar Kanununa göre 31.10.2018 tarihine kadar belirlenen tapu harcı oranı %1,5’tir (normalde %2).
- Yöresel olarak belirlenen döner sermaye ücreti ödenir (2018 yılı için en fazla 103,5×2,5 TL).
- Taşınmazın askeri ve özel güvenlik bölgeleri dışında kalıp kalmadığının Tapu MüdürlüÄŸü tarafından yetkili komutanlığa sorulması aÅŸamasında gerekirse Kadastro MüdürlüÄŸünce hazırlanan harita için döner sermaye ücreti (2018 yılı için: 483,5 TL) ödenir.
Ülkemizde taşınmaz edinmek isteyen yabancıların dikkat edeceÄŸi hususlar nelerdir?
Taşınmaz üzerinde, ipotek, haciz vb. bir kısıtlama bulunup bulunmadığı veya taşınmazın satışına engel herhangi bir durumun bulunup bulunmadığı gibi hususlar ilgili Tapu MüdürlüÄŸünden kontrol edilmelidir.
Yabancının Türkiye’de taşınmaz edinebilmesi için ikamet izni almış olması ÅŸartı aranmamaktadır.
Taşınmaz edinme baÅŸvurusunun reddi halinde, iÅŸlem yapılan Tapu MüdürlüÄŸü’nün baÄŸlı olduÄŸu Bölge MüdürlüÄŸü’ne itiraz baÅŸvurusu yapılabilir.