SAHÄ°PSÄ°Z HAYVAN SALDIRISINDA SORUMLULUK
SAHÄ°PSÄ°Z HAYVAN SALDIRISINDA KÄ°ME KARÅžI DAVA AÇABÄ°LÄ°RÄ°M?
Hayvan saldırılarında sorumluluÄŸun belirlenmesi noktasında hayvanın sahipli veya sahipsiz olması büyük önem arz etmektedir. Hayvanın sahipli olduÄŸu durumlarda uygulanacak hükümler ve izlenecek dava aÅŸamaları ile sahipsiz hayvanın saldırdığı durumda izlenecek aÅŸamalar birbirinden oldukça farklıdır.
Sahipli Hayvan Saldırısında Sorumluluk Kime Aittir?
Sahipli bir hayvanın kiÅŸiye ya da kiÅŸilerin mallarına verdiÄŸi hasardan dolayı hayvan bulunduranın sorumluluÄŸu bulunmaktadır. Bu sorumluluk hem hukuki hem de cezai sorumluluktur. Bir hayvanın bakımını ve yönetimini üstlenen bir kiÅŸi bu hayvanın verdiÄŸi zararlardan da sorumlu olacaktır. Bu sorumluluk Hem Türk Borçlar Kanunu’nda hem de Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiÅŸtir. Ä°lgili kanun hükümleri dikkate alındığında hayvanın bakımını ve yönetimini üstlenen kiÅŸiye karşı hayvanın vermiÅŸ olduÄŸu zararın neticesinde maddi ve manevi tazminat davası açılabilecektir. Bunun dışında sahipli hayvanın baÅŸkalarının hayatı veya saÄŸlı bakımından tehlike oluÅŸturabilecek ÅŸekilde serbest bırakılması durumunda hayvanın yönetimini üstlenen kiÅŸi hakkında Türk Ceza Kanunu’ndaki düzenlemelerden dolayı 6 aya kadar hapis veyahut adli para cezası verilebilecektir.
Sahipsiz Hayvan Saldırısında Sorumluluk Kime Aittir?
Sahipsiz hayvan saldırılarında sorumluluÄŸu belirlemek sahipli hayvan saldırılarındaki gibi kolay deÄŸildir. Bu sebeple sahipsiz hayvan saldırılarında sorumluluÄŸun tespiti hususu çok önemlidir. Özellikle son zamanlarda sahipsiz hayvanlar kiÅŸilerin can veya malvarlığına ciddi ölçüde zarar verebilmektedir. Bu zararlar bazen kiÅŸinin vücut bütünlüÄŸü üzerinde ısırma, yaralama ÅŸeklinde bazen kiÅŸileri korkutmak suretiyle ruhsal saÄŸlıkları üzerinde bazen de kiÅŸilerin araçlarına, bahçelerine ve benzeri malvarlığı deÄŸerleri üzerindeki zarar ÅŸeklindedir. Danıştay’ın sahipsiz hayvanların verdiÄŸi bu zararlar karşısında sorumluluÄŸun kime ait olduÄŸu hususunda istikrarlı bir ÅŸekilde vermiÅŸ olduÄŸu kararlar vardır. Ä°ÅŸbu kararlarda Danıştay sahipsiz hayvan saldırılarından kaynaklı oluÅŸan zararlardan saldırının gerçekleÅŸtiÄŸi yerden sorumlu olan belediyenin sorumlu olduÄŸunu belirtmiÅŸtir. Yani saldırının gerçekleÅŸtiÄŸi yerden sorumlu olan belediye, sahipsiz hayvanın vermiÅŸ olduÄŸu zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
Belediyenin SorumluluÄŸunun Türü Nedir?
Belediyeler idari kurumlardır ve idari kurumların sorumluluÄŸu kusurlu sorumluluk ve kusursuz sorumluluk olmak üzere iki ayrılmaktadır. Kusurlu sorumlulukta idarenin yapmakla görevli olduÄŸu bir hizmeti eksik, hatalı veya hiç yapmamasından dolayı meydana gelen kusurdan kaynaklanan sorumluluktur. Kusursuz sorumluluk halinde ise idarenin kusurlu olup olmaması önemli deÄŸildir. Ä°dare meydana gelen maÄŸduriyeti gidermekle yükümlüdür. Danıştay vermiÅŸ olduÄŸu bir kararında “…ilgili belediyenin kamu hizmetinin iÅŸleyiÅŸindeki yetersizlik, aksaklık ve düzensizliÄŸinin hizmet kusuru oluÅŸturduÄŸu gerekçesiyle tazminat sorumluluÄŸu bulunduÄŸuna karar vermiÅŸtir.” Diyerek sahipsiz hayvan saldırısında belediyenin sorumluluÄŸunun kusur sorumluluÄŸu olduÄŸunu belirtmiÅŸtir.
Sahipsiz Hayvan Saldırısında Ne Davası Açılabilir?
Yukarıda da bahsedildiÄŸi üzere sahipsiz hayvan saldırıları idarenin sorumluluÄŸundadır ve bu sorumluluk türü de kusur sorumluluÄŸudur. Ä°darenin kusurlu olduÄŸu durumlarda açılacak olan dava tam yargı davasıdır. Tam yargı davası, idarenin herhangi bir kusurlu iÅŸlemi veya ihmali nedeniyle zarara uÄŸrayan kiÅŸinin maddi ve manevi zararının tazmini amacıyla açılan idari dava türüdür. Tam yargı davası, idare aleyhine açılan özel hukuktaki tazminat veya alacak davasına benzer bir idari dava olarak da nitelendirilebilir.
Sahipsiz Hayvan Saldırısında Kimlere Karşı Dava Açılabilir?
Öncelikle sahipsiz hayvan saldırılarında sorumluluk konusu incelenirken sorumluluÄŸun belediyelere ait olduÄŸunu belirtmiÅŸtik. Yani sahipsiz hayvan saldırısında, saldırının gerçekleÅŸtiÄŸi yerden sorumlu belediyeye karşı dava açılacaktır. Ancak Danıştay 8. Hukuk Dairesi vermiÅŸ olduÄŸu bir kararında saldırının meydana geldiÄŸi Ä°lçe Belediye BaÅŸkanlığının yanında BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanlığı ve ValiliÄŸin de hasım konumuna eklenmesi gerektiÄŸini vurgulamıştır. Bu sebeple hasım konumuna BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanlığının ve ValiliÄŸin eklenmesi büyük önem arz etmektedir.
Sahipsiz Hayvan Saldırılarında Görevli ve Yetkili Mahkeme Nedir?
Az önce de bahsedildiÄŸi gibi sahipsiz hayvan saldırılarında açılacak olan dava tam yargı davasıdır. Tam yargı davalarında ise görevli mahkeme idare mahkemelerdir. Yetkili mahkeme ise sahipsiz hayvan saldırısının gerçekleÅŸtiÄŸi yerdeki idare mahkemesidir.
Tam Yargı Davasında Dava Zamanaşımı Nedir?
Tam yargı davasında dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan birisi dava zamanaşımıdır. EÄŸer ki zarar gören kiÅŸi davayı zamanında açmaz ise açmak istediÄŸi dava zamanaşımından dolayı reddedilecektir. Tam yargı davasındaki zamanaşımı süreleri bir yıl, beÅŸ yıl ve otuz günlük sürelerdir. Åžöyle ki: “Ä°dari eylemlerden hakları ihlal edilmiÅŸ olanların idari dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya baÅŸka suretle öÄŸrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beÅŸ yıl içinde ilgili idareye baÅŸvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gereklidir.” Åžeklinde kanunda düzenlenmiÅŸtir. Bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki iÅŸlemin tebliÄŸini izleyen günden itibaren veya istek hakkında otuz gün içinde cevap verilmediÄŸi takdirde bu sürenin bittiÄŸi tarihten itibaren, dava süresi içinde dava açılabilir.