Haber Detay

Çocuğun Velayeti Davası

Velayet Davası Nedir?

Velayet davası, çocuÄŸun on sekiz yaşını doldurmamış ve velayeti diÄŸer ebeveyne verilmiÅŸ kiÅŸilerin açacağı davadır. ÇocuÄŸunun velayetini talep eden kiÅŸi, velayetin deÄŸiÅŸtirilmesini, kendisine verilmesini talep edecektir. Taraflar arasında boÅŸanma davası bulunuyor ve tarafların müÅŸterek çocuklar var ise ayrıca velayet davası açılmasına gerek bulunmamaktadır. Velayet, boÅŸanma davası devam ederken hakimin doÄŸrudan gözeteceÄŸi bir konudur. ÇocuÄŸun menfaati ve yararı bakımından velayetin anneye mi babaya mı verilmesi gerektiÄŸini araÅŸtırarak karar verecektir. BoÅŸanma davası devam ederken geçici olarak anneye ya da babaya velayet hakkını verecektir.   BoÅŸanma sonucunda verilen velayet hakkı kötüye kullanılmış, hak yerine getirilmemiÅŸ olması halinde velayet davası açılacaktır. Velayet davası açmaya yetkili olan kiÅŸi yalnızca çocuÄŸun annesi ya da babasıdır. Velayet hakkı yalnızca anne ve babanındır. Ayrıca velayet hakkı, evlat edinenin yine on sekiz yaşını doldurmamış olan evlat edinilenin üzerinde de hakkı bulunmaktadır.

Velayet Nedir?

Kanunen reÅŸit olmayan çocukların doÄŸumundan reÅŸit olana kadar olduÄŸu dönem içerisinde çocuÄŸun anne ve baba tarafından bakılması, eÄŸitimi, koruması, yetiÅŸtirilmesi, sahip olduÄŸu hakları, mallarının yönetilmesine kadar hepsine velayet denilmektedir. Yasal olarak elinden alınmadıkça velayet hakkı anne ve babaya aittir. Türk Medeni Kanunu’nun 335. Maddenin 1. Fıkrasında da belirtildiÄŸi üzere;   _“Ergin olmayan çocuk, ana ve babasının velâyeti altındadır. Yasal sebep olmadıkça velâyet ana ve babadan alınamaz.”_   ReÅŸit olan ama yasal olarak kısıtlı olan kiÅŸilerin (akıl hastalığı, akıl zayıflığı, savurganlığı, ayyaÅŸlığı nedeniyle mahkeme kararıyla kısıtlanan kiÅŸilerin) korunması, temsili veya mallarının idare etme hakkı da velayet hakkına girmektedir.

Velayetin Kapsamı Nedir?

ÇocuÄŸun velayet hakkı ile anne ve babanın çocuk menfaati adına olan eÄŸitim, saÄŸlık, beslenme gibi her türlü kararların alınmasıdır. Anne ve baba çocuÄŸun korunması için önlemler almalıdır. Aksi halde aile gerekli yükümlülükleri yerine getirmediÄŸi vakit ceza davası ile karşı karşıya kalacaktır. Sosyal hizmetler devreye girerek anne ile babanın çocuÄŸa karşı gerekli ödevlerini yerine getirmediÄŸi için tutanaÄŸa geçirme zorunluluÄŸu bulunmaktadır. SoruÅŸturma açılarak ifade verilmesi için tebligat gönderilecektir. Ä°lgili makamlar dosyaya dahil olarak çocuÄŸun yasal hakları hususunda iddialar öne sürecektir.   Velayet ile çocuk adına menfaat gözetilerek anne ve babanın karar vermesidir. Anne ve baba, çocuÄŸun üçüncü kiÅŸilere karşı yasal temsilcisidir.   Üvey çocuk üzerinde üvey anne ya da babanın velayet hakkı bulunmamaktadır. Yalnızca öz anne ve babanın velayet hakkı bulunmaktadır. Ancak yine de üvey anne ya da babanın üvey çocuklarına karşılık özen, ilgi göstermelidir.

Velayet Hakkı Kime Verilir?

Velayet hakkı yalnızca anne ve babaya aittir. Türk Medeni Kanunu’nun 336. Maddesinin ilk fıkrasında da belirtildiÄŸi üzere;   _“Evlilik devam ettiÄŸi sürece ana ve baba velâyeti birlikte kullanırlar.”_   Akrabalık derecesi ne kadar yakın olursa olsun velayet hakkı verilmez, ancak vesayet hakkı verilebilir. Yasal süreç içerisinde çocuÄŸun menfaatine göre temsil edecek bir kiÅŸi yok ise kayyım atanmalıdır. BoÅŸanma davası sona erene kadar çocuÄŸun velayet hakkı anne ve babanındır. Bu hak baÅŸkasına devredilemeyeceÄŸi gibi anne veya babanın bu haktan feragat etmesi de mümkün deÄŸildir. Ancak anne veya babadan yasal sebeplere dayanılarak velayet hakkı ellerinden alınabilir. Ailenin korunması Anayasa mevzuatından ileri gelmektedir ve ülkemizde çocuÄŸun geliÅŸimi hususu oldukça önem taşımaktadır. Çocuk geliÅŸtirme koÅŸullarına aykırı olması halinde gerekli her türlü kısıtlama kararını devlet  alacaktır.   Türk Medeni Kanunu’nun 335. Maddesinin ikinci fıkrasında da belirtildiÄŸi üzere;   _“Hâkim vasi atanmasına gerek görmedikçe, kısıtlanan ergin çocuklar da ana ve babanın velâyeti altında kalırlar.”_   Bu sebepler dışında velayet hakkı kiÅŸiye sıkı sıkıya baÄŸlı haklardandır, devredilemez ve feragat edilemez. Anneanne, dede, babaanne gibi yakın akrabaların velayet hakkı bulunmamaktadır.

Velayetin Kimde Kalacağı Neye Göre Belirlenir?

BoÅŸanma davalarının çoÄŸunda çiftler velayet konusunda uzlaÅŸma saÄŸlayamamaktadırlar. Hakim velayet hakkının kimde kalacağını belirlerken çocuÄŸun menfaati ve çıkarı gözetilerek karar vermektedir.   EÄŸer çocuk 0-4 yaÅŸ aralığında ise anne bakımına muhtaç olan bir çocuk demektir. Hakim genellikle bu yaÅŸ aralığındaki çocukların velayet hakkını anneye vermektedir. Annenin maddi durumuna ya da yaÅŸam tarzına bakılmaksızın velayet kararı verilir, çünkü bu yaÅŸ aralığındaki çocuklar anne bakımına muhtaçtır.   EÄŸer çocuk 6-12 yaÅŸ aralığında, okul çağında ise hakim ona göre bir deÄŸerlendirmede bulunacaktır. Okul çağında olan çocuÄŸun hangi okula gittiÄŸi, gittiÄŸi okulun hangi ebeveynin oturduÄŸu yere yakın olduÄŸu, hangi ebeveynin çocuklarının dersine yardımcı olduÄŸu ve onunla ilgilendiÄŸi gibi tüm hususlar deÄŸerlendirmeye alınacaktır. Sonuç olarak okul çağındaki çocuk adına verilecek olan velayet kararında çocuÄŸun yararı ve geleceÄŸi gözetilecektir.   ÇocuÄŸun çıkarı hangi tarafta korunacaksa velayet hakkı o tarafa verilir.   Çocuk duygusal anlamda hangi tarafa daha baÄŸlı ise velayet hakkı o ebeveyne verilir.

Ortak Velayet Nedir?

Ortak velayet, Türkiye’de uygulamada yer almayıp mahkemelerde yeni yeni uygulamaya geçmiÅŸ olan bir düzenlemedir. Ortak velayet ile eÅŸler, evliliÄŸin sona ermesi ile çocukları ile iliÅŸki ve medeni haklarından eÅŸit ÅŸekilde yararlandığı bir düzenlemedir. Aslında ortak velayet, çiftlerin evlilik içerisinde çocuklar adına kullanmış olduÄŸu hak ve ödevlerin tümüdür.   Türkiye’de uzun zamandır yer almayan bu uygulama, baÅŸka ülkelere ait kanunlarda uzun zamandır yer almakta ve uygulanmaktadır. Ancak kanun olarak yürürlüÄŸe giren bir düzenleme olmayıp Türkiye’nin taraf olduÄŸu bir uluslararası anlaÅŸmanın onaylanması ile yorum yoluyla uygulanmaktadır. ÇocuÄŸun velayetinin yalnızca anneye verilmesi halinde baba açısından bazı problemler ile karşılaşılabilmektedir. Bu nedenle çocuÄŸa iliÅŸkin ortak velayete hükmedilmesinin çocuk ve ebeveynler açısından yararı daha fazla olabilmektedir.   Ortak velayete hükmedilebilmesi için belli baÅŸlı ÅŸartlar bulunmaktadır:   – Öncelikle çocuÄŸun menfaati, yararı olmalıdır.   – Anne ve babanın ortak velayete iliÅŸkin ortak iradede bulunmaları gerekmektedir.   – Anne ve babanın ortak velayete iliÅŸkin ortak iradesini mahkemeye yazılı olarak sunması gerekmektedir.   – Anne ve babanın ortak velayet hususundaki ortak iradede olduklarına dair hakimin kanaat getirdiÄŸi ve bu konuda tarafların ileride sorun yaratmayacağına dair öngörüsü olmalıdır.   Hakimin ortak velayet kararına iliÅŸkin takdir yetkisi tanınmaktadır. Ortak velayete iliÅŸkin çocuk yararını gözeterek takdir yetkisinde bulunmaktadır.   Mahkeme tarafından verilen velayet kararı, her daim kesin hüküm oluÅŸturulmayacaktır. Velayet, kamu düzenine iliÅŸkindir. Bu nedenle hakimin ortak velayete iliÅŸkin kurmuÅŸ olduÄŸu hüküm, kesin bir hüküm deÄŸildir. Åžartların deÄŸiÅŸmesi halinde yeniden velayete iliÅŸkin bir dava açılarak velayet konusunda yeni bir karar verilmesi talep edilebilecektir.   Ortak velayete iliÅŸkin düzenlemede, nafaka hususu da çok sık sorulan sorular arasındadır. Nafaka konusunda da hakim tarafların sosyal ve ekonomik durumlarının araÅŸtırılması sonrasında bir karara varacaktır.

Velayet Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

MüÅŸterek çocuÄŸun velayetini almak adına açılacak olan velayet davasında görevli mahkeme aile mahkemeleridir. Aile mahkemelerinin olmadığı yerlerde görevli olan mahkeme ise asliye hukuk mahkemeleridir. Görevli olmayan mahkemede velayet davası açılması halinde mahkeme görevsizlik kararıyla davanın reddine kararı verecektir.   Velayet davasında yer yönünden yetkili mahkeme ise kesin yetkili mahkeme deÄŸildir. Yetkili mahkeme ise genel yetkili mahkeme olup davalının yerleÅŸim yerinde dava açılabilir. Ancak velayet davasında, davacı kendi oturduÄŸu yerde de dava açabilme hakkı bulunmaktadır.

Velayet Davasında Yargılama Usulü

Velayet davası, basit yargılama usulüne tabidir. Basit yargılama usulü, diÄŸer yargılama usullerinden daha farklı olup basit yargılama usulüne tabi olan davalar daha kısa sürmektedir. Hakim basit yargılama usulüne tabi olan davalarda duruÅŸma yapmadan dahi dosya üzerinden kanaate ulaÅŸtığı vakit karar verebilecektir.   Basit yargılama usulüne tabi olan velayet davasında, dilekçeler aÅŸaması da yazılı yargılama usulünden daha kısa sürmektedir. Dava dilekçesi ve cevap dilekçesinden oluÅŸmaktadır. Dilekçe aÅŸamasının tamamlanmasından sonra hakim, duruÅŸma yaparak dosya üzerinden karar verecek ise duruÅŸma gününü tayin edecektir. Dosya süreci kısa süreceÄŸinden dava dilekçesinde ve cevap dilekçesinde belirtilen belgelerin dilekçe ekinde sunulması gerekmektedir. Ayrıca dilekçe ekine, getirilmesi istenilen belgelerin hangi yerlere yazılacağının da bildirilmesi gerekmektedir. Mahkeme, delillerin toplanmasından sonra bir karara varacaktır, deliller toplanmış ise en fazla iki duruÅŸma yapmaktadır. Sonuç olarak basit yargılama usulüne tabi olan velayet davası, kamu düzenine iliÅŸkindir. ÇocuÄŸun velayeti hangi ebeveyn yararına olacak ise tüm araÅŸtırmaların yapılması gerektiÄŸi bir davadır.

Velayet Davasında Re’sen AraÅŸtırma Ä°lkesi

Velayet davaları, kamu düzenine iliÅŸkin bir davadır. Bu nedenle velayete iliÅŸkin davalarda re’sen araÅŸtırma ilkesi uygulanmaktadır. Re’sen araÅŸtırma ilkesi, tarafların davaya konu edilecek olan belgelerin getirilmesi yanında hakimin kendiliÄŸinden araÅŸtırması anlamına gelmektedir. Hakim, tarafların getirmiÅŸ olduÄŸu belgeler yanında, getirilmeyen belgeleri de dikkate almalıdır.   Re’sen araÅŸtırma ilkesinin uygulandığı davalarda, iddianın ve savunmanın geniÅŸletilmesi yasağı uygulanmayacaktır. Bu nedenle yargılama aÅŸamasında davayı etkileyecek yeni vakıaların öne sürülmesi mümkündür. Bunun yanında ikrar, hakimi baÄŸlamayacaktır. Hakim, gerçek olarak görünmeyen iddiaların varlığı halinde gerçeÄŸin ortaya çıkarılması amacıyla araÅŸtırma yapmakla yükümlüdür. Bu nedenle re’sen araÅŸtırma ilkesinin geçerli olduÄŸu velayet davalarında, hakim sosyal inceleme uzmanına velayete iliÅŸkin araÅŸtırma yapıp görüÅŸ bildirmesi için rapor hazırlanmasını isteyebilecektir.

Velayette Kardeşler Ayrı Ayrı Verilebilir Mi?

Hakim velayet konusunda çocukların menfaatini gözeterek karar vermektedir. Bu nedenle boÅŸanan çiftlerin birden fazla müÅŸterek çocukların menfaati gereÄŸi birbirinden ayrılmamalıdır.   Çocukların birbirinden ayrı yetiÅŸmesi elbette ruhsal geliÅŸimini olumsuz yönde etkileyen bir unsurdur. Yargıtayın aynı görüÅŸte olduÄŸu kararı da mevcuttur. Güncel Yargıtay içtihatları mutlaka araÅŸtırılmalıdır.

Anlaşmalı Boşanmada Velayet

AnlaÅŸmalı boÅŸanma, tarafların boÅŸanma ve boÅŸanmaya baÄŸlı olan diÄŸer unsurların anlaÅŸtığı bir boÅŸanma türüdür. Bu nedenle taraflar, boÅŸanma, nafaka, tazminat, velayet hususlarında uzlaşıp bu uzlaÅŸma beyanını protokole dökerek anlaÅŸmalı boÅŸanma yolunu tercih edebilirler. Taraflar arasında anlaÅŸmalı boÅŸanma protokolü hazırlanmadan ve tüm hususlarda anlaÅŸmadan anlaÅŸmalı boÅŸanma davası gerçekleÅŸemeyecektir.   AnlaÅŸmalı boÅŸanma davasında, müÅŸterek çocuÄŸun olması halinde, müÅŸterek çocuÄŸun velayetinin kimde kalacağı da belirlenmelidir. MüÅŸterek çocuÄŸun velayetinin kimde kaldığı belirlendiÄŸi takdirde, velayeti almayacak olan ebeveyn ile arasında kurulacak kiÅŸisel iliÅŸki günleri de takdir edilmelidir. Ancak kiÅŸisel iliÅŸki günlerinin belirlenmesi protokolde olma zorunluluÄŸu bulunmamaktadır, kiÅŸisel iliÅŸki günlerinin belirlenmesinin takdiri mahkemeye bırakılabilir. Hakim, çocuÄŸun menfaati ve üstün yararını gözeterek kiÅŸisel iliÅŸki günlerinin belirlenmesine dair bir karar verecektir.

Boşanırken Velayet Konusunda Anlaşılmadığı Takdirde Velayet Kime Verilir?

AnlaÅŸmalı boÅŸanma davasında, velayet konusu merak edilen konular arasındadır. AnlaÅŸmalı boÅŸanan çiftler mal paylaşımı, nafaka miktarı gibi konularda nasıl ortak bir karara varması gerekiyorsa velayet konusunda da ortak bir karara varmalıdır. Aksi takdirde anlaÅŸmalı boÅŸanma davası çekiÅŸmeli boÅŸanma davasına dönüÅŸür.   ÇekiÅŸmeli boÅŸanma davasında ise; taraflar velayette anlaÅŸamadıkları takdirde çocuÄŸun korunmasına iliÅŸkin hükümlere göre velayet anne veya babaya verilmektedir.   Türk Medeni Kanunu’nun 336. Maddesinin ikinci fıkrasında da belirtildiÄŸi üzere;   _“Ortak hayata son verilmiÅŸ veya ayrılık hâli gerçekleÅŸmiÅŸse hâkim, velâyeti eÅŸlerden birine verebilir.”_

Velayet Verilmeyen Ebeveynin KiÅŸisel Ä°liÅŸki Günlerinin Tayin Edilmesi

BoÅŸanma davası görülürken geçici olarak velayetin bir ebeveyne verilmesi ya da velayet davasında velayetin bir tarafa verilmesi halinde diÄŸer ebeveyn ile çocuk arasında kiÅŸisel iliÅŸki günleri kurulacaktır. Velayeti almayan taraf ile çocuk arasında bir kiÅŸisel iliÅŸki kurulacaktır.   Velayeti almayan anne ya da baba ile çocuk arasındaki baÄŸ koparılamaz, çocuk velayeti almayan anne ya da babayı da tanımalı ve onunla vakit geçirmelidir. Mahkeme tarafından her ay ikiÅŸer defa olarak ya da daha da fazlasına karar verebilecektir. ÇocuÄŸun doÄŸum günlerinde, yılbaşında, dini bayramlarda, sömestr ya da yaz tatilinde, anneler ve babalar gününe göre detaylı olarak kiÅŸisel iliÅŸki günlerinin belirlenmesi yönünden karar verilecektir.

Üvey Anne Ya Da Babanın Kendisinden Olmayan Çocukla KiÅŸisel Ä°liÅŸki Kurma Hakkı Var Mıdır?

Evlenip çocuk yapılmasından sonra eÅŸler ayrılabilir ve baÅŸka birisi ile yeniden hayatlarını birleÅŸtirmek amacıyla evlilik yapabilirler. Böyle durumlarda çocukların üvey anne ya da üvey babası olma gibi durumları ile karşılaşılmaktadır. Çocuk, annesinin ya da babasının yeni eÅŸi ile vakit geçirmeye baÅŸlıyor ve duygusal baÄŸ kuruluyor. Ancak ikinci evlilikler de yürüyemeyebiliyor, boÅŸanma gerçekleÅŸebiliyor. EÅŸlerin ayrımından sonra çocuk ile üvey anne ya da baba arasında kurulan baÄŸ da kopabiliyor. Uygulamada üvey kızım ya da oÄŸlum ile görüÅŸmek istiyorum, mahkemeden görüÅŸ günü alabilir miyim sorularıyla karşılaÅŸmaktayız. Türk Medeni Kanunu’nun 325. Maddesinde olaÄŸanüstü hallerin mevcut olması halinde çocuk ile kiÅŸisel iliÅŸki kurulmasını isteme hakkı kiÅŸilere ya da diÄŸer hısımlara tanınabileceÄŸi belirtilmiÅŸtir. Uygulamada çok fazla karşılaşılmayan bu durum, üvey anne ya da babanın kendisinden olmayan çocuk ile kiÅŸisel iliÅŸki kurulmasının talep etme hakkını bu maddeye dayanarak dava açma hakkı verilmiÅŸ diyebiliriz.

Velayet Hakkı Nasıl Sona Ermektedir?

Velayet hakkının sona erdiÄŸi durumlar;   Çocuk reÅŸit olduÄŸu takdirde velayet hakkı kendiliÄŸinden sona ermektedir.   Velayet hakkına sahip anne veya babadan birinin ölmesi halinde velayet yine kendiliÄŸinden sona erecektir. Velayet hakkı, saÄŸ kalan diÄŸer ebeveynin olacaktır.   Türk Medeni Kanunu’nun 336. Maddesinin son fıkrasında belirtmiÅŸ olduÄŸu üzere;   _“Velâyet, ana ve babadan birinin ölümü hâlinde saÄŸ kalana, boÅŸanmada ise çocuk kendisine bırakılan tarafa aittir.”_

Velayet Görevinin Kötüye Kullanılması Nedir?

Velayet hakkı ile çocuÄŸun saÄŸlık, eÄŸitim, tüm hak ve ödevleri içermektedir. Velayet hakkını alan ebeveyn çocuÄŸunun sorumluluÄŸunu, görevlerini ve yükümlülüklerini üstlenmeli, layıkıyla yerine getirmelidir. Ancak velayet hakkını alan anne ya da baba, velayet görevini yerine getirirken velayet amacının dışında görevini kötüye kullanabilmektedir. Bu gibi durumlarda velayetin kaldırılması ya da velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi davası açılabilmektedir. Sonuçta velayetin düzenlenmesindeki amaç çocuk yararına ve menfaatine olacak durumların korunması ve menfaatinin gözetilmesidir. Bu durumun suistimal edilmesi halinde ise velayet görevi kötüye kullanılmış olacaktır.   Her dava ve olaya göre anne ya da babanın velayet hakkını kötüye kullanıp kullanmadığı araÅŸtırılmalıdır. Velayete dair sorumluluklarının bir kısmını yerine getiren, tamamıyla yerine getirmeyen ya da velayete iliÅŸkin sorumluluk yanında suistimal edenler bulunmaktadır. Mahkeme, olay ve duruma, çocuÄŸun durumuna göre detaylı olarak araÅŸtırma ve inceleme yaparak velayete iliÅŸkin deÄŸerlendirme yapacaktır. Velayet görevinin kötüye kullanılmasına iliÅŸkin örnek olarak vereceÄŸimiz durumlar, velayet hakkı olmayan diÄŸer ebeveyn ile çocuÄŸun görüÅŸmesini engelleme, çocuÄŸun bakımını ihmal etme, çocuÄŸu bırakıp baÅŸkasına bırakma, çocuÄŸun saÄŸlığı ile ilgilenmeme, çocuÄŸa ÅŸiddet uygulanması gibi durumlarda çocuÄŸun menfaati açısından velayete iliÅŸkin dava açılmalıdır.

Velayetin Değiştirilmesi Davası

Velayet hakkı nafakada olduÄŸu gibi mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu kesin hüküm içeren bir karar deÄŸildir. DeÄŸiÅŸen hayat koÅŸulları, velayet hakkı alan tarafın çocuÄŸun menfaatine göre hareket etmemesi gibi birçok faktör sebebiyle velayeti almak isteyen taraf velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi davası açabilir.   Velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi davası için belli bir süre öngörülmemiÅŸtir. ÇocuÄŸun menfaati zedelendiÄŸi zaman velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi davası açılabilir. Velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi davasında, hakim, mutlaka sosyal inceleme raporunun düzenlenmesini talep edecektir. Sosyal inceleme raporu ile çocuÄŸun hangi ebeveynde kalmasının çocuÄŸun yararına olacağı ya da velayetin deÄŸiÅŸtirilmesinin gerekli olup olmadığını araÅŸtırmalıdır. Hakim, sosyal inceleme raporundaki görüÅŸ ve mahkemece toplanılacak olan deliller sonrası velayetin deÄŸiÅŸtirilip deÄŸiÅŸtirilmemesi gerektiÄŸine dair bir hüküm kuracaktır.   Velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi davasında görevli mahkeme aile mahkemeleridir. Aile mahkemelerinin olmadığı yerlerde görevli mahkeme ise asliye hukuk mahkemeleridir. Yer yönünden yetkili mahkeme ise davalının dava tarihindeki yerleÅŸim yeridir. Ancak yer yönünden yetki olarak kesin bir yetki söz konusu deÄŸildir.

Velayetin DeÄŸiÅŸtirilmesinin Sebepleri

Velayet hakkını alan anne veya babanın durumunun deÄŸiÅŸmesi, çocuÄŸun menfaatini zedeleyecek durumların oluÅŸması gibi nedenler velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi sebebini oluÅŸturur. Velayet hakkını almak isteyen eÅŸ çocuÄŸu ihmal ettiÄŸini, tehlikeli bir duruma soktuÄŸunu, ruhsal geliÅŸiminde olumsuzluklar olduÄŸunu, çocukla ilgilenmediÄŸini ileri sürerek velayet hakkının kendisine geçmesini isteyebilir.   Velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi davasını açmak için sebepler madde olarak sıralayacak olursak velayeti alan anne veya babanın;   – Velayet hakkı olan anne ya da babanın, velayet hakkı olmayan diÄŸer ebeveyn ile çocuÄŸunun görüÅŸtürülmesinin engellenmesi. Bu durum velayet hakkının kötüye kullanılması demektir. Sonuçta çocuk, her iki ebeveyniyle vakit geçirmeli, velayet hakkı olmayan ebeveynini tanımalıdır. Ancak diÄŸer ebeveyniyle görüÅŸmesinin engellenmesi, iliÅŸki kurmasına mani olmak velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi için bir neden olabilecektir.   – Yeniden evlenmesi, velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi için bir sebep olsa da tek başına velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi için bir sebep deÄŸildir. Yeniden evlenmesi ile çocuÄŸun bakımı, menfaati olumsuz yönde etkileniyor ise velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi kararı verilecektir.   – BaÅŸka bir yere gitmesi, çocuÄŸunu terk edip bakımını ihmal eden ebeveynin elinden velayet hakkı alınacaktır.   – Ölmesi gibi durumlarda hakim kendiliÄŸinden ya da anne veya babanın talebi üzerine gerekli önlemleri alır.

Velayetinin DeÄŸiÅŸtirilmesinin Sonuçları

Velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi davası sonucu, davacının talebi kabul edilerek çocuÄŸun velayeti kendisine verildiÄŸi vakit hüküm ona göre kurulacaktır. ÇocuÄŸun velayet hakkını alan ebeveyn ve diÄŸer ebeveyn açısından yeni bir hüküm kurulacaktır.   Öncelikle velayet hakkını alan ebeveynin hükümle birlikte velayet kendisine geçecektir. DiÄŸer ebeveynle ise mahkeme kiÅŸisel iliÅŸki kuracaktır. Mahkeme velayet hakkını deÄŸiÅŸtiren ebeveyn ile çocuk arasında kiÅŸisel iliÅŸki günleri belirleyecektir. Bunun yanında velayeti alan ebeveyne çocuk adına iÅŸtirak nafakasının ödenmesi yönünde bir karar verilecektir. Her iki ebeveyn çocukların eÄŸitim, saÄŸlık, beslenme gibi giderlerine ekonomik güçleri oranında katılmakla mükelleftir.

Anlaşmalı Boşanma Sonrası Velayet Değiştirilebilir Mi?

AnlaÅŸmalı boÅŸanma davaları, her iki tarafın boÅŸanmanın tüm hukuki sonuçları üzerinde anlaÅŸmayarak boÅŸandığı bir dava türüdür. BoÅŸanmanın hukuki sonuçlarından olan velayet konusunda da anlaÅŸmaya varıp ortak bir karar verilmektedir. Fakat ilerleyen zamanlarda deÄŸiÅŸen durumlar olabilmekte ya da çocuÄŸun menfaati gereÄŸi velayetin el deÄŸiÅŸtirilmesi gerekebilir. Unutulmamalıdır ki velayet kararı kesin verilmiÅŸ bir hüküm deÄŸildir, deÄŸiÅŸtirilebilir.   Velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi için açılacak olan velayet davası herhangi bir süreye tabi tutulmamıştır. Ancak velayet hakkının deÄŸiÅŸtirilmesi çocuk için daha yararlı olacağının kanıtlanması gerektiÄŸi unutulmamalıdır.

Velayetin Kaldırılması Davası

Türk Medeni Kanunu’nda çocuÄŸun korunmasına iliÅŸkin önemlerden sonuç alamazsa anne veya babadan velayet hakkını kaldırabilir. Söz konusu konuya iliÅŸkin Türk Medeni Kanunu’nun 348. maddesinde nedenleri sayılmıştır:   _“ÇocuÄŸun korunmasına iliÅŸkin diÄŸer önlemlerden sonuç alınamaz ya da bu önlemlerin yetersiz olacağı önceden anlaşılırsa, hâkim aÅŸağıdaki hâllerde velâyetin kaldırılmasına karar verir: (DeÄŸiÅŸik: 1/7/2005-5378/38 md.) Ana ve babanın deneyimsizliÄŸi, hastalığı, baÅŸka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerden biriyle velayet görevini gereÄŸi gibi yerine getirememesi. Ana ve babanın çocuÄŸa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması. Velâyet ana ve babanın her ikisinden kaldırılırsa çocuÄŸa bir vasi atanır. Kararda aksi belirtilmedikçe, velâyetin kaldırılması mevcut ve doÄŸacak bütün çocukları kapsar.”_   Velayet hakkı anne ve babadan alınan çocuÄŸa vasi atanır.

Velayete Ä°liÅŸkin En Çok Sorulan Sorular

 

ÇocuÄŸumun Velayetini Nasıl Alabilirim?

BoÅŸanmak isteyen çiftlerin genellikle uyuÅŸamadıkları konu velayet konusudur ve ne yazık ki çocuÄŸun velayetini almak adına taraflar yarışa girer. Ancak unutulmamalıdır ki hakim, çocuÄŸun velayetini hangi tarafa vereceÄŸini çocuÄŸun menfaatine göre vermektedir. Ä°ÅŸte bu nedenle çocuÄŸun velayetini almak isteyen taraf çocuk için daha yararlı olduÄŸu konusunda hakimi ikna etmelidir. GörüldüÄŸü üzere velayette önemli kriter çocuÄŸun menfaatidir.   ÇocuÄŸun yaşı da velayet konusunda önemlidir. Özellikle bebek yaÅŸlarda olan çocukların velayeti annenin maddi durumuna bakılmaksızın anneye verilmektedir.

ÇocuÄŸun Velayetini Alan KiÅŸi Yeniden Evlenirse Velayeti Alabilir Miyim?

BoÅŸanan eÅŸlerden velayet hakkını alan taraf yeniden baÅŸkasıyla evlenirse velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi tek başına sebep teÅŸkil etmez. Velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi için velayet hakkını alan kiÅŸinin çocuÄŸu ihmal etmesi ve gerekli yükümlülükleri yerine getirmediÄŸi durumlarda velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi adına hak doÄŸmaktadır. Kısacası tekrar evlenme velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi neden teÅŸkil etmez; ancak üvey anne ya da babanın çocuÄŸa karşı kötü tutumu ya da çocuÄŸun birlikte yaÅŸamamak istemesi gibi somut nedenlere dayandırılmalıdır.

ÇocuÄŸa Åžiddet Uygulayan EÅŸe Velayet Verilir Mi?

BoÅŸanma davalarında ya da velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi talepli davalarda, çocuÄŸun hangi ebeveynde kalması çocuk yararına olacak ise ona göre velayet kararı verilecektir. ÇocuÄŸun velayet hakkını alan ya da alacak olan ebeveynden fiziksel ÅŸiddet görmesi halinde hakim velayete iliÅŸkin kararını bu durumu göz ardı etmeden karar verecektir.   Velayete iliÅŸkin kararda çocuÄŸun öncelikle yaşı çok önemlidir. Milletlerarası Çocuk Hakları SözleÅŸmesi’ne göre on iki yaşına gelmiÅŸ olan çocuÄŸun idrak yaşında olduÄŸu kabul edildiÄŸinden hangi ebeveynde kalmak istediÄŸi mahkeme huzurunda sorulabilir. Mahkeme, çocuk tarafındadır. Bu nedenle çocuk, hangi ebeveyne kalmak istiyor ise ve sosyal inceleme raporu ile tercih ettiÄŸi ebeveynin çocuÄŸa bakması ya da gözetimi konusundaki deÄŸerlendirmesi sonucu mahkeme bir karar verecektir.   Ä°drak yaşında olmayan ve mahkeme huzurunda çocuÄŸun hangi ebeveynde kalması gerektiÄŸine dair soru sorulamıyor ise sosyal inceleme raporu ile deÄŸerlendirmeye alınacaktır. Bu durumda çocuÄŸun ÅŸiddete uÄŸradığı, bu durum nedeniyle maÄŸdur olduÄŸuna dair kuvvetli deliller sunulmalıdır. Bu nedenle hukuka uygun deliller sunularak, velayete iliÅŸkin çocuÄŸun ÅŸiddet gördüÄŸünü kanıtlayarak kararı etkileyecek hususlar öne sürülmelidir.

Erkek ÇocuÄŸun Velayetini Anneden Alma

Mahkeme tarafından verilecek olan velayet kararında, çocuÄŸun her daim yararı gözetilecektir. ÇocuÄŸa hangi ebeveyn daha iyi bakabilecek, hangi ebeveynin yanında kalması halinde çocuÄŸun bakımı ve gözetimi aksatılmayacak gibi tüm hususlar deÄŸerlendirmeye alınacaktır. Gerekli görüldüÄŸü takdirde idrak yaşında olan çocuÄŸa da soru sorulacaktır. Velayet, kamu düzenine iliÅŸkindir. MüÅŸterek çocuk, hakimin görevlendirmiÅŸ olduÄŸu uzman pedagoga babasının yanında kalmak istediÄŸini belirtir, uzman pedagog araÅŸtırmaları neticesinde çocuÄŸun baba yanında kalmasının doÄŸru olduÄŸunu belirten bir görüÅŸ sunduÄŸu vakit mahkeme çocuÄŸun velayetini babaya verecektir. Mahkeme, çocuktan yana bir karar verecektir.

Annenin Genelevde Çalışması Velayet Hakkına Engel Midir?

Velayet, anne ya da babanın mesleÄŸine, ahlaka aykırı bir meslek yapıp yapmadığından ziyade öncelik olarak çocuk ile ebeveyn arasındaki baÄŸa dikkat etmektedir. Annenin çocuÄŸuna olan ilgisi, bakımı tam ise, çocuÄŸun bakımında ihmali bulunmuyor ise mesleÄŸinin durumu mühim olmamaktadır. Kaldı ki; çocuk idrak yaşında ise hangi ebeveyninde kalmasını istiyor ise çocuk öncelik olarak çocuk tercihi de göz ardı edilmeyecektir. Çocuk, anne yanında kalmak istiyor ve bunun yanında çocuÄŸun bakımı ve gözetiminde anne yanında kalmasında üstün yararı bulunuyor ise velayet anneye verilecektir.

Velayet Davası Dilekçe ÖrneÄŸi

Ä°STANBUL (   ). AÄ°LE MAHKEMESÄ°NE

DAVACI: Ad Soyad (TC Kimlik No)

Adres

VEKÄ°LÄ°: Av. Ad Soyad

Adres

DAVALI: Ad Soyad (TC Kimlik No)

Adres

KONU: Velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi ve iÅŸtirak nafakası talepli dava dilekçesidir.

AÇIKLAMALAR:

1-) Taraflar Ä°stanbul (   ). Aile Mahkemesinin …/… Esas …/… Karar Sayılı dosyası üzerinden boÅŸanmışlardır. Tarafların bu evlilikten bir müÅŸterek çocukları bulunmakta olup boÅŸanma tarihinde çocuk üç yaşında idi ve anne bakımına muhtaç olduÄŸu bir yaÅŸta olduÄŸundan velayet anneye bırakılmıştır.

2-) Ancak müÅŸterek çocuk ÅŸu anda on üç yaşındadır ve idrak yaşındadır. Çocuk, artık davacı babanın yanında kalmak istemekte, onunla yaÅŸamayı tercih etmektedir. Ä°drak yaşında olan çocuÄŸun mahkeme huzurunda velayete iliÅŸkin görüÅŸünün sorulmasını talep etmekteyiz.

3-) BoÅŸanma davası adına verilen kiÅŸisel iliÅŸki günleri haricinde baba ile çocuk çok fazla geçirmektedir. Hatta çocuk, hafta içi babada kalmakta, hafta sonları ise velayet hakkı olan annede kalmaktadır. Ayrıca taraflar, velayete iliÅŸkin konuda mutabık olup çocuÄŸun velayetinin davacı babaya verilmesi konusunda davalı annenin de onayı bulunmaktadır.

4-) Mahkemenizde görülecek olan davanın devamı sırasında çocuÄŸun velayetinin geçici olarak babaya verilmesini talep etmekteyiz. Davacı baba, çocuÄŸun okul kaydını da mahkeme kararına göre biran evvel yaptırmak istemektedir.

5-) Tüm bu nedenlerle mahkemenin devamı sırasında geçici, mahkeme sonrasında ise kalıcı olarak velayetin davacı babaya verilmesi yönündeki talebimiz ile iÅŸtirak nafakasının dava tarihinden itibaren iÅŸlenmesi talebimizin kabulüne karar verilmesini talep etmekteyiz.

HUKUKÄ° SEBEPLER: TMK, HMK ve ilgili her türlü mevzuat.

HUKUKÄ° DELÄ°LLER: Nüfus kayıt örneÄŸi, Ä°stanbul (   ). Aile Mahkemesi’nin …/… Esas Sayılı dosyasının kesinleÅŸmiÅŸ kararı, tanık, sosyal inceleme raporu ve ilgili her türlü yasal delil.

SONUÇ ve Ä°STEM : Yukarıda açıklanan ve gerekçelendirilen nedenlerle, müÅŸterek çocuÄŸun velayetinin davacı babaya verilmesini ve müÅŸterek çocuk adına iÅŸtirak nafakası ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafça ödenmesine karar verilmesini saygılarımızla vekaleten talep ederiz.

Davacı Vekili

Avukat Ad Soyad

Ä°mza

Velayetin Kaldırılması Dava Dilekçe ÖrneÄŸi

Ä°STANBUL (   ). AÄ°LE MAHKEMESÄ°NE

DAVACI: Ad Soyad (TC Kimlik No)

Adres

VEKÄ°LÄ°: Av. Ad Soyad

Adres

DAVALI: Ad Soyad (TC Kimlik No)

Adres

KONU: Velayetin kaldırılması talepli dava dilekçesidir.

AÇIKLAMALAR:

1-) Davalı ile … evlenmiÅŸ, bu evliliklerinden Aycan isimli kız çocukları olmuÅŸtur. Taraflar anlaÅŸamadığından Ä°stanbul (  ). Aile Mahkemesinin …/… Esas Sayılı dosyası üzerinden boÅŸanmış, çocuÄŸun velayeti anneye verilmiÅŸtir.

2-) Anne, boÅŸanma davası süresince ve boÅŸanmadan itibaren 4 ay boyunca annesi ile babasının evinde kalmıştır. Anneye baÄŸlanan yoksulluk ve iÅŸtirak nafakasının çocuÄŸa ve kendisine yeterli gelmemesi nedeniyle maddi bakımını tamamıyla anneanne ve dede üstlenmiÅŸtir.

3-) Aycan’ın hastalığı, okul kaydı, okul alışveriÅŸi, derslerine yardımcı olma gibi birçok konuda anneanne ve dede yardımcı olmakta, sorumluluk ve bakım anneanne ile dede üzerindedir. BoÅŸanma tarihinin kesinleÅŸmesinden itibaren 4 ay geçtikten sonra Aycan’ı evde bırakarak anne evi terk etmiÅŸtir. Anneden haber alamayan ve nerede olduÄŸunu bilmeyen anneanne ve dede, Aycan’ın bakımını üstlenmeye devam etmiÅŸtir.

4-) Velayet hakkına sahip olan anne çocuÄŸunun bakımını, yükümlülüÄŸünü ve sorumluluÄŸunu ihmal etmektedir. Bunun yanında çocuÄŸun babası da baÅŸka birisi ile evlenmiÅŸ, Aycan’ı arayıp sormamakta, maddi durumu da Aycan’a bakmaya yeterli deÄŸildir.

5-) Anneanne ve dede, birtakım günlük iÅŸlerde vasi olmadığından sorunlar yaÅŸamaktadır. Vasi olarak tayin edilmesi ve tüm bu nedenlerle iÅŸ bu davayı açarak Aycan’ın velayetinin kaldırılması talepli dava açma zarureti doÄŸmuÅŸtur.

HUKUKÄ° SEBEPLER : TMK, HMK ve ilgili her türlü mevzuat.

HUKUKÄ° DELÄ°LLER : Nüfus kayıt örneÄŸi, sosyal inceleme raporu, bilirkiÅŸi, uzman psikolog raporu, tanık ve her türlü yasal delil.

SONUÇ ve Ä°STEM : Yukarıda açıklanan ve gerekçelendirilen nedenlerle; Aycan’ın velayet hakkının kaldırılmasına, vasiliÄŸin davacı müvekkile verilmesi adına vesayet makamına ihbarda bulunulması yönünden karar verilmesini saygılarımızla vekaleten talep ederiz.

Davacı Vekili

Av. Ad Soyad

Ä°mza

KiÅŸisel Ä°liÅŸkinin Artırılması Talepli Dilekçe ÖrneÄŸi (KiÅŸisel Ä°liÅŸkinin Yeniden Düzenlenmesi)

Ä°STANBUL (   ). AÄ°LE MAHKEMESÄ°NE   DOSYA NO: …/… Esas

TALEPTE BULUNAN DAVALI:  Ad Soyad

VEKÄ°LÄ°: Av. Ad Soyad

DAVACI: Ad Soyad

KONU: Mahkemeniz tarafından …/…/… tarihinde çocuk ile baba arasında kurulan kiÅŸisel iliÅŸki günlerinin yeniden düzenlenmesi talebinden ibarettir.

AÇIKLAMALAR:

1-) Yukarıda esas numarası belirtilen dosya üzerinden görülmekte olan boÅŸanma davasında, mahkeme tarafından davalı baba ile kızı arasında …/…/… tarihli ara kararı ile kiÅŸisel iliÅŸki kurulmuÅŸtur. Müvekkil ile kızı arasında kurulan kiÅŸisel iliÅŸki günleri her ayın 1. ve 3. Cumartesi saat 11:00’den 12:00’ye kadar olmak üzere karar verilmiÅŸtir. Mahkeme tarafından verilen ara karara itiraz etmekteyiz.

2-)Müvekkil baba ile kızı arasında kurulan kiÅŸisel iliÅŸki günlerinin artırılması gerekmektedir. Müvekkil, kızını yalnızca ayda iki defa ve birer saatliÄŸine görebilecektir. Müvekkil, kızı ile doya doya vakit geçirememekte, kızının büyürken çok az anına ÅŸahit olmaktadır. Kızının büyürken güzel anlarını kaçırmaktadır. MüÅŸterek çocuk açısından da aykırı bir durum söz konusudur. MüÅŸterek çocuk açısından da bu durum maÄŸduriyet yaÅŸatmaktadır.

3-) Tüm bu nedenlerle müvekkil ile çocuk arasında kurulan kiÅŸisel iliÅŸki günlerinin yeninden belirlenmesine ve artırılmasına karar verilmesini talep ederiz.

SONUÇ ve Ä°STEM: Yukarıda açıklanan ve gerekçelendirilen nedenlerle; müvekkil baba ile kızı arasında kurulan kiÅŸisel iliÅŸki günlerine dair ara karardan dönülerek kiÅŸisel iliÅŸkinin artırılmasına karar verilmesini saygılarımızla vekaleten talep ederiz.

Davalı Vekili

Av. Ad Soyad

Ä°mza

Velayet Davasına İlişkin Yargıtay Kararları

 

ÇocuÄŸunu Bırakıp Giden Anneden Velayet Hakkını Alma

Dava çocukların büyükbabası tarafından açılmış, velayetin kaldırılması talepli bir davadır. Davacı olan büyükbaba, çocukların annesinin boÅŸanma davası sonucunda velayetinin kendisine verildiÄŸini belirtmiÅŸtir. Çocukların babası ise boÅŸanma tarihinden sonra vefat etmiÅŸtir. Davacı olan büyükbaba, annesinin çocukları kendisine bıraktığını ve velayet görevini yerine getirmediÄŸini, çocukları ile ilgilenmediÄŸini belirtmiÅŸtir. Bu nedenle çocukların velayetinin anneden kaldırılmasına ve çocuklara vasi tayin edilmesini talep etmiÅŸtir. Yerel mahkeme, davalı annede bulunan velayet hakkının kaldırılmasına ve küçük çocuklara vasi tayin edilmesi için ihbarda bulunulmasına yönelik hüküm kurmuÅŸtur.   Temyiz yoluna baÅŸvurulan hüküm gereÄŸi Yargıtay, dosya incelemesinde, velayet sahibi anne ile çocuk arasında menfaat çatışması olduÄŸundan davada çocukları temsil etmek üzere kayyım atanması için vesayet makamına ihbarda bulunulması, çocukları temsilen kayyımın davaya katılması saÄŸlanarak delillerin toplanılması sonucu karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurmasını doÄŸru bulmamıştır. Bu nedenle Yargıtay, bozma kararı vermiÅŸtir. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/11784 Esas, 2016/11291 Karar)_

Anne Bakımına Muhtaç Çocuklar

Taraflar arasında görülen boÅŸanma davasında, tarafların eÅŸit kusurlu olduÄŸu kabul edilerek mahkeme tarafların boÅŸanması kararını vermiÅŸtir. Mahkeme, nafaka, tazminat ve velayet konusunda toplanılan delillere göre bir karar vermiÅŸtir. Ancak mahkeme, velayet düzenlemesinde, çocuÄŸun velayetinin babaya verilmesi yönünde karar vermiÅŸtir.   Dava açıldığı tarihte henüz üç aylık olan çocuk dava devamında baba yanında kaldığı dönemde, halaları fiilen bakmaya yardımcı olmuÅŸtur. Mahkeme tarafından atanan uzman ile sosyal inceleme raporu hazırlanmış ve annenin çocuk konusunda hassas olduÄŸu, çocuÄŸa yönelik olumsuz bir davranışının olmadığı ve psikolojik rahatsızlığının çocuklarından ayrı olması nedeniyle olarak rapor edilmiÅŸtir. Davalı annenin intihar giriÅŸiminde bulunduÄŸu belirtilmiÅŸ olsa da bu durum mahkemede kanıtlanamamıştır. Davalı annenin çocuklara karşılık herhangi bir kötü muamelesi bulunmamaktadır, bu durum da ayrıca kanıtlanmamıştır. Çocuklar yaÅŸları gereÄŸi anne bakımına ve ÅŸefkatine muhtaç olduÄŸundan ortak çocukların velayetinin babaya verilmesi doÄŸru bulunmamıştır. Yargıtay, bütün bu nedenlerle bozma kararı vermiÅŸtir. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/8324 Esas, 2017/3133 Karar)_

Velayetin Kaldırılması

Davacı kurum tarafından çocuÄŸun velayeti olan babanın velayet hakkının kaldırılmasına ve çocuk hakkında bakım tedbirinin uygulanmasına karar verilmesini talep etmiÅŸtir. Mahkeme tarafından yapılan yargılama sonucu, davalı babanın velayet hakkını kötüye kullandığı gerekçesi ile velayet hakkı kaldırılmış ve bakım tedbir uygulanmasına karar verilmiÅŸtir. Davalı baba tarafından mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu karara karşılık temyiz yoluna gidilmiÅŸtir.   Yargıtay, dosya incelemesinde, çocuÄŸun annesinin vefat ettiÄŸini ve velayetinin babada bulunduÄŸunu tespit etmiÅŸtir Dava, babaya karşılık olarak kurum tarafından açılmış ancak çocuk bir kurum ya da ÅŸahıs tarafından temsil edilmemiÅŸtir. Davada, velayet sahibi baba ile çocuk arasında menfaat çatışması bulunmaktadır. Bu nedene Çocuk Haklarının Kullanılmasına Ä°liÅŸkin Avrupa SözleÅŸmesi’ne göre kayyım atanması için vesayet makamına ihbarda bulunulması ve çocuÄŸu temsilen kayyım atanması saÄŸlanması gerekirken bu hususun atlanarak yazılı ÅŸekilde hüküm kurulması doÄŸru bulunmamıştır. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2017/6883 Esas, 2018/788 Karar)_

Åžiddet Uygulayan Anne

Taraflar arasında görülen boÅŸanma davasında, davalı erkek evlilikte daha ağır kusurlu kabul edilmiÅŸ ve kadının davası kabul edilmiÅŸtir. Davalı erkek, temyiz yoluna baÅŸvurarak boÅŸanma, velayet ve fer’ileri konusundan itiraz yoluna baÅŸvurmuÅŸtur.   Yargıtay, toplanılan delillerden davacı-karşı davalı olan annenin çocukların elleri ve gözleri morarıncaya kadar dövdüÄŸü anlaşıldığını belirtmiÅŸtir. Mahkeme, velayet düzenlemesinde çocuk yararını gözetmekle yükümlü olduÄŸundan ÅŸiddet uygulayan bir anneye çocukların velayetinin verilmesi kararını doÄŸru bulmamıştır.  Åžiddet uygulayan anneye çocukların velayetinin verilmesinin çocuk yararına olduÄŸu düÅŸünülemeyeceÄŸi ve bu nedenlerle çocukların velayetinin davacı-karşı davalı anneye deÄŸil babaya verilmesi yönünde hüküm kurulmasının doÄŸru olduÄŸundan hükmün bozulması gerekmektedir. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/2170 Esas, 2017/7272 Karar)_

Annenin Evlenmesi ile Velayet Hakkı

Davacı baba, çocukların velayetinin boÅŸanma kararı ile birlikte annesine verilen velayet hakkının deÄŸiÅŸtirilmesi talebi ile dava açmıştır. Mahkeme, annenin baÅŸka bir erkekle evli olmaksızın yaÅŸaması ve dava devamında evlenmesi ile velayetinin deÄŸiÅŸtirilmesi sebeplerinden birisi olduÄŸunu, annenin çocukların okula gidiÅŸ geliÅŸ saatlerinde yeterli özeni gösterilmediÄŸinden bahisle davacının davasını kabul etmiÅŸtir.   Yargıtay, davalı kadının temyiz baÅŸvurusu sonucu dosyayı incelemiÅŸ ve mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu karara karşılık bozma kararı vermiÅŸtir. Velayet düzenlemesinin çocuk yararına üstünlük tanınması, çocuÄŸun bedensel ve fikri olarak en iyi ÅŸekilde geliÅŸebilmesi saÄŸlanmış olması gerektiÄŸi belirtilmiÅŸtir. Velayet davası, kamu düzenine iliÅŸkin olduÄŸundan re’sen araÅŸtırma ilkesi geçerlidir. Mahkeme tarafından 2009 doÄŸumlu ve 2016 doÄŸumlu çocukların görüÅŸünün alınarak velayete iliÅŸkin soru sorulması doÄŸru bulunmamıştır, çocuklar idrake sahip yaÅŸta deÄŸildir. Çocukların dava açılış ve dava devamınca velayeti deÄŸiÅŸtirecek ve velayet hakkını savsakladığına dair bir kanıt bulunamamıştır. Bunun yanında, çocukların okul servisinden anne tarafından alınması ya da baÅŸka bir erkekle evlenmesi velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi için tek başına bir sebep unsuru teÅŸkil etmemektedir. Bu nedenle davacının davasının kabulüne kararı bozma gerektirip reddine karar verilmesi gerektiÄŸi belirtilmiÅŸtir. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/16629 Esas, 2017/1767 Karar)_

Velayetin DeÄŸiÅŸtirilmesi Davasının ÇekiÅŸmesiz Yargı Davası Olması

Davacı taraf, velayeti anneye verilen çocuÄŸun velayetinin deÄŸiÅŸtirilmesi davası ile çocuÄŸunun velayetini kendisine verilmesini talep etmiÅŸtir. Davalı ise davacıya cevap dilekçesi ile davacının davasının reddedilmesini talep etmiÅŸ, cevap dilekçesinde tanık deliline dayanmıştır. Davalı her ne kadar tanık deliline dayanmışsa da tanık ismi bildirmemiÅŸtir. Mahkeme, dosya üzerinden ön inceleme yapmış, tahkikat aÅŸamasına geçmiÅŸ ve tanık dinletme talebinin birinci celseye karar isimlerinin bildirilmesi belirtilmiÅŸtir. Ancak tanık isimleri bildirilmediÄŸinden ve duruÅŸmada hazır edilmediÄŸinden reddine karar verilerek dosya sonuçlandırılmıştır. Yargıtay, temyiz baÅŸvurusu sonrası mahkemenin eksik inceleme ile hüküm kurduÄŸunu belirtmiÅŸtir. Velayetin deÄŸiÅŸtirilmesine iliÅŸkin davaların çekiÅŸmesiz yargı iÅŸi olduÄŸunu ve re’sen araÅŸtırma ilkesi geçerli olduÄŸunu belirterek tüm delillerle birlikte deÄŸerlendirilmesi gerektiÄŸinden bahisle bozma kararı vermiÅŸtir. Mahkeme, direnme kararı vermiÅŸtir.   Bunun üzerine Hukuk Genel Kurulu, velayetin deÄŸiÅŸtirilmesine iliÅŸkin davanın çekiÅŸmesiz yargı iÅŸi olarak düzenlendiÄŸini ve re’sen araÅŸtırma ilkesinin geçerli olduÄŸunu belirtmiÅŸtir. Velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi davasında, çocuÄŸun yararını korumak ve geleceÄŸini güvence altına alınması benimsenmektedir. Bu nedenle velayete iliÅŸkin davalar, kamu düzenine iliÅŸkin olup çocuÄŸun üstün yararı dikkate alındığında her zaman yeniden deÄŸerlendirme ve yargılamanın her aÅŸamasında ileri sürülen hususların nazara alınması gerektiÄŸi de eklenmiÅŸtir. Bu nedenle mahkemenin tahkikat duruÅŸması olarak birinci celseye kadar tanık isimlerinin bildirilmemesi nedeniyle tanık dinletme talebinin reddine karar verilmesi doÄŸru görülmemiÅŸtir. _(Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/1887 Esas, 2017/1196 Karar)_

Velayet Sahibi Annenin ÇocuÄŸun Soyadını DeÄŸiÅŸtirmesi

Davacı anne, eÅŸi ile 27.02.2015 tarihinde boÅŸandıklarını, ortak çocuklarının velayetinin kendisine verildiÄŸini belirtmiÅŸtir. Davacı olan anne, çocuÄŸunun annesi ile aynı soyadı taşımamasından rahatsız olduÄŸunu, annesi ile soyadının farklı olmasından kaynaklı sorun yaÅŸadığını, annesi olduÄŸunu kanıtlamak amacıyla sürekli olarak nüfus kayıt örneÄŸini ibraz etmek zorunda kaldığını belirtmiÅŸtir. Aynı zamanda babanın çocuÄŸuna karşı ilgisiz olduÄŸu, nafakasını da ödemediÄŸini belirterek davacı kendi soyadının çocuÄŸunun kullanması talebiyle dava açmıştır. Mahkeme, davacının açmış olduÄŸu davaya karşılık davanın reddine kararını vermiÅŸtir. Ret gerekçesinde ise babanın soyadını aldığını kanunen velayet hakkının alınması ile soyadının deÄŸiÅŸtirilmesinin mümkün olmadığını belirtmiÅŸ ve ergin olduktan sonra çocuÄŸun soyadını deÄŸiÅŸtirmek için baÅŸvuruda bulunacağını belirtmiÅŸtir. Davacı, mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu ret kararına karşılık itiraz ederek istinaf mahkemesine baÅŸvurmuÅŸtur. Davacının istinaf talebinin esastan reddedilmesine karşılık, davacı anne tarafından karar temyiz edilmiÅŸtir.   Yargıtay, dosya incelemesinde, velayet hakkı verilen annenin çocuÄŸun kendi soyadı ile deÄŸiÅŸtirilmesi yönündeki talebinin velayet hakkı kapsamında olduÄŸu ve çocuÄŸun annenin soyadını alması konusunda engelleyici bir hüküm bulunmadığı, çocuÄŸun soyadının deÄŸiÅŸtirilmesi ile çocuÄŸun kiÅŸisel durumunda deÄŸiÅŸiklik olmayacağı dikkate alındığında mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu karara karşılık bozma kararı verilmiÅŸtir. Yargıtay, davacının açmış olduÄŸu davanın kabulüne yönelik karar verilmesinin doÄŸru olacağını belirtmiÅŸtir.  _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2018/1306 Esas, 2018/4719 Karar)_

ÇocuÄŸun Soyadını DeÄŸiÅŸtirmesinde Görevli Mahkeme

ÇocuÄŸun soyadının deÄŸiÅŸtirilmesi için açılacak olan davalarda görevli mahkeme, aile mahkemeleridir. Aile mahkemelerinin olmadığı yerlerde görevli mahkeme ise asliye hukuk mahkemeleridir.   ÇocuÄŸun soyadını deÄŸiÅŸtirmek isteyen anne aile mahkemesine baÅŸvurabilecektir, görevli mahkemede açılmaması halinde mahkeme görevsizlikten ret kararı verecektir.   Aynı durum evlilik dışı doÄŸan çocuÄŸun soyadının deÄŸiÅŸtirilmesi için de geçerlidir. Evlilik dışı doÄŸan çocuÄŸun soyadının deÄŸiÅŸtirilmesi için görevli mahkeme aile mahkemesidir.

Velayet Hakkı Olan KiÅŸinin ÇocuÄŸu Yurt Dışına Götürmesi

Yargıtay, davacının açmış olduÄŸu davanın reddine kararının verilmesi sonrası yapılan temyiz baÅŸvurusu ile dosyayı incelemiÅŸtir. Yargıtay, mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu karara karşılık bozma kararı vermiÅŸtir. Velayet hakkı kendisine verilen eÅŸin velayet hakkının kullanmasının doÄŸal sonucu olarak ortak çocuÄŸu yurt dışına çıkarmanın eski eÅŸin muvafakatine baÄŸlı olmadığı, babanın oluru olmaksızın götürülecek ülke makamlarının giriÅŸ vizesi vermediÄŸine iliÅŸkin belgenin sunulmamasına göre davanın kabulüne kararının verilmesi gerektiÄŸini belirtmiÅŸtir. Yargıtay, bozma gerekçesinde, ortak çocuÄŸun yurt dışına çıkarılmasının boÅŸandığı eÅŸinin muvafakatine baÄŸlı olmadığını belirtmiÅŸtir. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2015/11374 Esas, 2015/12897)_

Anne Evine Gelen Erkek Misafir Olması Halinde Velayet

Davacı erkek tarafından davalı annenin ahlaka aykırı yaÅŸam tarzı olduÄŸu, bu durumun çocuklar açısından tehlike yaratması nedeniyle ortak çocuÄŸun velayetinin deÄŸiÅŸtirilmesi talebinde bulunulmuÅŸtur. Mahkeme, uzman raporunda çocuÄŸun anne yanında kalmasının psikolojik olarak geliÅŸimin daha uygun olduÄŸu görüÅŸünde bulunması nedeniyle davacının açmış olduÄŸu davanın reddine karar verilmiÅŸtir.   Yargıtay, dosya incelemesinde, mahkemece alınan sosyal inceleme raporunda, ortak çocuÄŸun velayetinin tedbiren babaya verildiÄŸi vakit çocuÄŸun mutlu olduÄŸu ortak çocuÄŸun annesinin eve gelen erkeklere masaj yaptığı, kendisini odaya kapattığı ve annesinin iÅŸi ile ilgili tutarlı olmayan cevaplar verildiÄŸini ancak babanın sosyal ve ekonomik durumunun çocuklara bakmak adına yeterli olmadığını belirtmiÅŸtir. Ancak mahkemece düzenlenen ikinci sosyal inceleme raporunda ise, ortak çocuÄŸun babası ile mutsuz olduÄŸu, annesi ve onun yanında bulunan ablası ile mutlu olduÄŸundan bahisle velayetin anneye verilmesi yönünde görüÅŸ bildirmiÅŸtir.   Mahkeme, 2008 doÄŸumlu ve idrak yaşında olan çocuÄŸun görüÅŸünü almadan hüküm kurmuÅŸtur. Bu bakımdan çocuÄŸun kimin yanında kalmak, nerede yaÅŸamak istediÄŸine dair yeni bir sosyal inceleme raporunun alınması gerekirken hüküm kurulması doÄŸru bulunmamıştır. Bu nedenle Yargıtay, mahkemenin kararını eksik inceleme ile yazılı ÅŸekilde kurulmasını doÄŸru görmemiÅŸtir. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2018/5593 Esas, 2018/13599 Karar)_

Ayrı Şehirde Yaşayan Baba Adına Kişisel İlişkinin Kurulması

Mahkemede görülen velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi davasında, velayet hakkı olan annede bulunan çocuk ile baba arasında farklı il veya ilçede olmaları hali ve aynı il ve ilçede olmaları halinde olarak ayrı ayrı kiÅŸisel iliÅŸki düzenlenmiÅŸtir. Yargıtay, mahkemenin kararında düzeltme yaparak onama kararı vermiÅŸtir.   Gerekçe olarak ise günümüzdeki ulaşım olanaklarında kolaylık olması ve taraflar farklı ÅŸehre iliÅŸkin bir talepte bulunmamasına raÄŸmen ayrı ÅŸehir ayrımına gidilmesinin önemi olmadığı belirtilmiÅŸtir. Farklı ya da aynı ÅŸehirde bulunmaya iliÅŸkin iki ayrı kiÅŸisel iliÅŸki günlerinin düzenlenmesi yerine babalık duygusunun tatminine elveriÅŸli, baba ve çocuk sevgisini tatminine yeteri kiÅŸisel iliÅŸki tesis edilmesinin doÄŸru olduÄŸu kabul edilmiÅŸtir. Bu nedenle mahkemenin hükmü doÄŸru bulunmamıştır. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2017/4474 Esas, 2018/13380 Karar)_

Her Ayın Belirli Hafta Sonu Olarak Kişisel İlişkinin Kurulması

Taraflar arasında görülen davada, davalı tarafından kiÅŸisel iliÅŸki yönünden temyiz edilmiÅŸtir. Davalı kadın ise çocuk ile davacı arasında kurulan kiÅŸisel iliÅŸkinin kaldırılmasına yönelik temyiz itirazı yersiz bulunmuÅŸtur.   Yargıtay, davacı baba tarafından açılan nafakanın kaldırılması ve kiÅŸisel iliÅŸkinin yeniden düzenlenmesi talepli davasında her ayın belirli hafta sonu baba ile görüÅŸmesinin saÄŸlanması yönünden hüküm kurulması adına bozma kararı verilmiÅŸtir. Mahkeme, bozma sonrası vermiÅŸ olduÄŸu kararda, “her ayın bir hafta sonu cumartesi günü saat 10:00’dan takip eden pazar günü saat 18:00’ e kadar ÅŸeklinde” vermiÅŸtir. Ancak ayın hangi hafta sonu kiÅŸisel iliÅŸki kurulacağı yönünden belirten bir hüküm konulmamıştır. Mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu karar, infazda tereddüt oluÅŸturacak ÅŸekildedir. Mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu karar, hukuk ve usule aykırı olduÄŸun hükmün düzeltilerek onanmasına karar verilmiÅŸtir. Bu nedenle her ayın bir hafta sözcüklerinin hükümden çıkartılmasına, yerine her ayın birinci haftasına olarak yazılmasına karar verilmiÅŸtir.  _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/24404 Esas, 2017/108 Karar)_

Ä°ki Yaşındaki ÇocuÄŸun Uzun Süre Anne Yanında Bulunması GerektiÄŸi

Taraflar arasında görülen davada, iki yaşındaki müÅŸterek çocuk ile baba arasında aynı yerde oturmaları halinde her ayın 1. Ve 3. Haftaları cumartesi ve pazar günleri ile dini bayramların 2. Ve 3. Günleri sabah saat 09:00’dan 31 Temmuz günü saat 17:00’ye kadar, farklı yerlerde oturmaları halinde her yıl 1 Temmuz günü sabah saat 09:00’dan 31 Temmuz günü saat 17:00’ye kadar” kiÅŸisel iliÅŸki kurulmuÅŸtur. Çocuk ile baba arasında kurulan kiÅŸisel iliÅŸki, Yargıtay ilamında doÄŸru bulunmamıştır.   Velayeti anneye verilen çocuÄŸun iki yaşında olması ve müÅŸterek çocuÄŸun halen anne bakım ve ÅŸefkatine muhtaç olduÄŸundan anne yanından uzun süre ayrılması geliÅŸmesine engel olacak ve annenin velayet görevini yerine getirmesine de engel olacağı belirtilmiÅŸtir Bu nedenle deÄŸiÅŸen ÅŸartlara göre kiÅŸisel iliÅŸkinin düzenlenmesi gerekmekte olduÄŸundan farklı il- aynı il ayrımına iliÅŸkin hüküm de doÄŸru bulunmamıştır. Tüm bu nedenle baba ile müÅŸterek çocuk arasında kurulan kiÅŸisel iliÅŸki günlerinin daha kısa sürede düzenlenmesi gerektiÄŸinden bahisle bozma kararı verilmiÅŸtir. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2015/8979 Esas, 2016/588 Karar)_

Kardeşlerin Birbirinden Ayrılmaması İlkesi

Taraflar arasında görülen boÅŸanma davasında verilen ilk derece mahkemesinin kararına karşılık temyiz baÅŸvurusunda bulunulmuÅŸtur.   Yargıtay dosya incelemesinde, tarafların müÅŸterek çocuklarından birisinin anneye, diÄŸerinin ise babaya verildiÄŸi yönünde olan karara temyiz baÅŸvurusunda bulunduÄŸu anlaşılmıştır. Mahkeme dosyasındaki delillerden davalı babanın uyuÅŸturucu kullandığı ve ortak çocuÄŸa karşı fiziksel ÅŸiddet uygulandığı tespit edilmiÅŸtir.  Fiziksel ÅŸiddet nedeniyle mahkum edilen davalıya verilen velayet kararının yeniden deÄŸerlendirilmesi gerektiÄŸi eklenmiÅŸtir. Her ne kadar velayete iliÅŸkin karara davacı anne itiraz etmemiÅŸ ise de velayet husus kamu düzenindendir. Bu nedenle re’sen dikkate alınabilecek bir husus olduÄŸundan velayete iliÅŸkin kararın yeniden deÄŸerlendirilmesi, dosyaya uzman atanarak yeniden rapor düzenlenmesi ve kardeÅŸlerin ayrılmaması ilkesi de gözetilerek karar verilmesi gerektiÄŸi belirtilmiÅŸtir. Mahkeme tarafından verilen karara karşılık Yargıtay bozma kararı vermiÅŸtir. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/10592 Esas, 2018/1617 Karar)_

Babasının Tokat Atması Nedeniyle Annede Kalmak Ä°steyen Çocuk

Taraflar arasında görülen velayetin düzenlenmesi davasında, velayet anneye verilmiÅŸtir. BirleÅŸmiÅŸ Milletler Çocuk Hakları SözleÅŸmesi’nin 12. Maddesi ve Çocuk Haklarının Kullanılmasına Ä°liÅŸkin Avrupa SözleÅŸmesi’nin 3. Ve 6. Maddesi gereÄŸi 2000 doÄŸumlu çocuk idrak yaşında olduÄŸu kabul edilmiÅŸtir. Mahkeme tarafından sosyal inceleme raporu düzenlenmesi istenilmiÅŸ ve dosyaya atanan bilirkiÅŸi çocuÄŸun kimde kalmak istediÄŸine dair görüÅŸü sorulmuÅŸtur. ÇocuÄŸun üstün yararı nedeniyle anne ve babanın isteÄŸinden önce gelecektir. Çocuk, bilirkiÅŸiye babasının kendisine tokat attığını ve aÅŸağılayıcı sözler söylediÄŸini belirttiÄŸinden velayet anneye verilmiÅŸtir.   Yargıtay, dosya incelemesinde mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu kararı çocuk görüÅŸünün aksine olan velayet hakkının babaya verilmesi halinde çocuÄŸun zarara uÄŸrayacağını gösterir gerekçe belirtmemiÅŸtir. Bu nedenle davacının davasının kabulü, çocuÄŸun görüÅŸünün de alarak kabulüne karar verilmesi gerekirken ret kararı doÄŸru görülmediÄŸinden bozulmasına karar verilmiÅŸtir. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2015/16656 Esas, 2015/17893 Karar)_

Kardeşlerin Ayrılması Halinde Kişisel İlişki

Taraflar arasında görülen boÅŸanma davasında, mahkeme tarafından verilen karara temyiz baÅŸvurusunda bulunulmuÅŸtur. Yargıtay dosya incelemesinde tarafların müÅŸterek çocuklarından birisinin velayetini anneye, diÄŸerinin velayetini ise babaya vermiÅŸtir. Ancak çocuklar ile ebeveyn arasında kurulan kiÅŸisel iliÅŸki Yargıtay tarafından hatalı bulunmuÅŸtur. Mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu kararda kardeÅŸlerin birbirini göremeyeceÄŸi ÅŸekilde kiÅŸisel iliÅŸki kurulmuÅŸtur. Mahkemenin kuracağı kiÅŸisel iliÅŸki kardeÅŸlerin birbirini göreceÄŸi ÅŸekilde olacağından mahkeme tarafından verilen hüküm doÄŸru bulunmamıştır. Yargıtay, mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu karara karşılık bozma kararı vermiÅŸtir. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/22779 Esas 2018/9958 Karar)_

Babaanne ve Torun Arasında Kurulan Kişisel İlişki

Babaanne torunu ile arasında kiÅŸisel iliÅŸki kurulması yönünde talepte bulunarak dava açmıştır. Yerel mahkeme davanın kabulüne karar vermiÅŸ ve her dini bayram gününde kiÅŸisel iliÅŸki günü kurulmuÅŸtur. Yargıtay, ilamında üçüncü kiÅŸilerin koÅŸullarının gerçekleÅŸmesi halinde çocukla kiÅŸisel iliÅŸki kurulması hakkının mevcut olduÄŸunu ancak anne ve babaya tanınan geniÅŸlikte olmasının beklenemeyeceÄŸini belirtmiÅŸtir. Bu nedenle yerel mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu her dini bayramda kurulan kiÅŸisel iliÅŸkinin amacına uygun olmayacak derecede uzun olduÄŸu belirtilmiÅŸtir. Mahkemenin kararı bu gerekçe ile bozulmuÅŸtur. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2014/22093 Esas, 2015/5516 Karar)_

Cezaevindeki Babanın ÇocuÄŸu Görme Hakkı

Taraflar arasında görülen boÅŸanma davasında, davacı kadın tarafından açılan boÅŸanma davasının kabulü kararı verilmiÅŸ, davalı tarafından verilen karar temyiz edilmiÅŸtir. Yargıtay tarafından mahkemenin vermiÅŸ olduÄŸu karar onanmıştır, ancak davalı taraf karar düzeltme talebinde bulunmuÅŸtur. Çocukla kiÅŸisel iliÅŸki kurma yönünden temyiz itirazı deÄŸerlendirilmiÅŸtir.   Yargıtay ilamında, cezaevindeki tutuklu ve hükümlülerin yakınlarıyla görüÅŸme imkanı çerçevesinde kiÅŸisel iliÅŸki tesis edebileceÄŸini belirtmiÅŸtir.  Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin Ä°nfazı Hakkında Kanuna dayanarak çıkartılan ve üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımları ile görüÅŸme ve ziyaret hakkı imkanı doÄŸrultusunda cezaevinden bilgi alınarak mahkeme tarafından araÅŸtırma yapılması gerektiÄŸi belirtilmiÅŸtir. Baba ile çocuk arasında kurulacak olan kiÅŸisel iliÅŸkinin buna göre belirlenmesi ve gerekirse uzman eÅŸliÄŸinde kiÅŸisel iliÅŸki kurulması gerektiÄŸini belirterek mahkemenin kararına karşılık bozma kararı vermiÅŸtir. _(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/4825 Esas, 2016/11399 Karar)_

Sık Sorulan Sorular

 

Velayet nedir?

Anne ve babanın çocuÄŸun ergin olduÄŸu yaÅŸa kadar çocuk üzerinde bakımı, beslenmesi, eÄŸitimi, saÄŸlığı konusunda üstlendiÄŸi yasal hakkıdır. Velayet hakkı, yalnızca anne ve babaya verilebilmektedir. Evlilik birliÄŸi içerisinde velayet ortak olarak kullanılmaktadır.

Velayet davaları nasıldır?

Velayet davaları, basit yargılama usulüne tabi olup aynı zamanda re’sen araÅŸtırma ilkesi uygulanmaktadır. Hakim çocuÄŸun yararını gözeterek uzman tarafından velayet hakkının hangi ebeveyn tarafından daha iyi kullanılabileceÄŸine dair rapor hazırlamasını isteyecektir.

Velayet hakkı nedir?

Velayet hakkı, yalnızca anneye ve babaya verilen bir haktır. Tarafların boÅŸanma sürecine girmesi ile velayet hakkı anne ya da babadan birine verilecektir. Böylelikle çocuÄŸun bakımı, saÄŸlığı, eÄŸitimi, korunması, beslenmesi gibi tüm hususlar tek bir ebeveyn tarafından gözetilecektir.

Velayet davası dilekçesi nasıl olmalıdır?

Velayet davası talebinde bulunulan dava dilekçesi hukuka uygun, tam ve eksiksiz olmalıdır. Velayet talebinde bulunan davacı, velayetin kendisine verilmesi istediÄŸine dair beyanlarını belirtmeli ve talebi adına sunduÄŸu delilleri dilekçede belirterek ekinde sunmalıdır.

Velayet nasıl alınır?

Velayete iliÅŸkin kararı mahkeme vermektedir. Velayet almak isteyen ebeveyn, öncelikle velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi talepli dava açmalı, taraflar arasında boÅŸanma davası görülüyor ise velayetin kendisine verilmesi talepli dilekçe sunmalıdır. Mahkeme deÄŸerlendirme sonrasında velayete iliÅŸkin kararı verecektir.

Velayet altındaki çocuÄŸun isim deÄŸiÅŸikliÄŸi nasıl olur?

Velayeti alan anne çocuÄŸunun soyadının deÄŸiÅŸtirilmesi için dava açabilir. Velayeti alan anne çocuÄŸunun soyadının kendi soyadı olması talepli isim deÄŸiÅŸtirme davası açabilir. Yargıtay’ın son kararlarında velayeti alan anne, çocuÄŸun soyadının deÄŸiÅŸtirilmesi talebi kabul edilmiÅŸtir.

Velayet babaya verilir mi?

Çocuk anne bakımına muhtaç olmayan bir yaÅŸta olduÄŸunda, baba, çocuÄŸun bakımını ve gözetimini anneden daha iyi gözetecek ise babaya velayet verilebilir. Bunun yanında idrak yaşında olan çocuk babanın yanında kalmak istediÄŸini beyan ederse velayet babaya verilebilir.

Velayette çocuÄŸun üstün yararı (menfaati) neye göre belirlenir?

Mahkeme, öncelikle çocuÄŸun yaÅŸ durumuna bakarak anne bakımına muhtaç yaÅŸta olup olmadığı gözetilecektir. Bunun yanında çocuÄŸun bakımını, saÄŸlığını, eÄŸitimini ve çocukla ilgilenme durumunu daha iyi gözetecek olan ebeveynin tespit edilmesi sonrasında çocuÄŸun velayetine iliÅŸkin karar verilecektir.

Velayet davasında çocuÄŸun isteÄŸi deÄŸerlendirilir mi?

Milletlerarası Çocuk Hakları SözleÅŸmesi’ne göre çocuÄŸun idrak yaşı, on iki yaÅŸ olarak kabul edilmiÅŸtir. Çocuk on iki yaşına geldiÄŸi vakit, annesinde mi babasında mı kalmak istediÄŸine dair görüÅŸünü belirttiÄŸi vakit, mahkeme çocuÄŸun isteÄŸini deÄŸerlendirmede esas alabilecektir.

Velayet geri alınabilir mi?

Velayet kararı, kamu düzeninden ileri gelmektedir. Bu nedenle velayete iliÅŸkin verilen karar, kesin deÄŸildir. ÇocuÄŸun bakımının aksatılması, velayet hakkının kötüye kullanılması, çocuÄŸun görüÅŸ günlerinde gösterilmemesi, yaÅŸam koÅŸullarında olumsuzluk olması durumlarında velayetin deÄŸiÅŸtirilmesi talebiyle dava açılabilir.

Velayet babada ise anne telefonla çocukla görüÅŸebilir mi?

Velayet anneye de verilse babaya da verilse velayeti almayan diÄŸer ebeveyn ile kurulan kiÅŸisel görüÅŸ – iliÅŸki günleri haricinde de tarafların anlaÅŸmasına ve uygunluk durumuna göre görüÅŸtürülebilir. Bunun yanında kiÅŸisel iliÅŸki günleri haricinde telefonla görüÅŸtürülmesinde bir engel bulunmamaktadır.

Velayet hangi durumlarda anneye verilmez (babaya verilir)?

Mahkeme her daim çocuÄŸun yararını gözeterek karar verecektir. Çocuk anne bakımına muhtaç bir yaÅŸta ise velayete iliÅŸkin kararda anneye velayet verilecektir. Ancak anne, çocuÄŸun bakımını aksatıyor, çocuÄŸun beslenmesini ya da saÄŸlığını ihmal ediyorsa velayet kararı babaya verilebilir.

Velayet kaç yaşına kadardır (kaç yaşında biter)?

Velayet kararı reÅŸit olmayan çocuk hakkın verilmektedir. Çocuk reÅŸit olduktan, 18 yaşını tamamlamasından sonra velayet hakkı da son bulacaktır. Aynı ÅŸekilde çocuk adına baÄŸlanan iÅŸtirak nafakası için de bu durum geçerli olup çocuÄŸun reÅŸit olması ile iÅŸtirak nafakası da son bulacaktır.

Velayet kimde nasıl öÄŸrenebilirim?

Evlilik birliÄŸi devamında çocuÄŸun velayeti ortaktır. Ancak boÅŸanma davasının açılması ya da boÅŸanma davasının boÅŸanma ile sonuçlanması ile velayet anne ya da babadan birine verilecektir. Mahkeme kararından velayetin kimde olduÄŸu öÄŸrenilecektir.

Velayet kaç çeÅŸittir?

Velayetin bir türü de ortak velayettir. Tarafların evlilik birliÄŸi boyunca çocuklar üzerinde kullandığı velayet türü ortaktır. Ancak boÅŸanma sürecine girilmesi ile velayet, ebeveynlerinden birisine verilecektir. Ortak velayet boÅŸanma sürecine girilmesiyle kalkacaktır.