Tapu İptali ve Tescil Davası
Tapu İptali ve Tescil Davası
Tapu iptali ve tescil davası, tapu kütüÄŸüne hukuka aykırı olarak tescil edilen mülkiyet hakkının, hukuka uygun hale getirilmesi için açılan davadır.
Tapu iptali ve tescil davası sonucunda gerçek hak sahibi tapu kütüÄŸüne malik olarak tescil edilerek hukuka aykırılık giderilecektir.
Hangi Durumlarda Tapu Ä°ptal Davası Açılabilir?
Tapu iptal tescil davası, temel olarak yolsuz tescil bulunması durumunda açılmaktadır. Yolsuz tescil; tapu kütüÄŸünde görünen hak sahipliÄŸi ile gerçek anlamda hak sahipliÄŸinin uyumsuz olduÄŸu durumlarda söz konusudur.
Tapu kütüÄŸünde kayıtlı tescil; “baÄŸlayıcı olmayan bir hukuki iÅŸleme dayanıyorsa” ya da “hukuki sebepten yoksun bulunuyorsa” yolsuz tescil söz konusu olacaktır.
Tapu tescil iptal davası açılabilen durumlar ÅŸu ÅŸekildedir:
-
Hukuki ehliyetsizlik nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açılabilir.
Taşınmaz satışı için tarafların fiil ehliyetine sahip olması gereklidir. Fiil ehliyetine sahip olmayan kiÅŸilerin mülkiyeti devir iÅŸlemleri geçersizdir. Fiil ehliyetinden yoksun bir kiÅŸi tarafından yapılan tapu devri yolsuz tescil niteliÄŸinde olacağından bu iÅŸleme karşı tapu iptal ve tescil davası açılabilir. Ehliyetsizlik nedeniyle açılan tapu iptal ve tescil davasında kiÅŸinin fiil ehliyetinin bulunmadığını gösteren tıbbi raporlar sunulmalıdır.
-
Muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil davası açılabilir.
Muris, mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla hileli iÅŸlemler ile taşınmazını bir baÅŸkasına devrederse, muris muvazaası (mirastan mal kaçırma) oluÅŸur. Muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil davası, taşınmazın terekeye döndürülmesini ya da mirasçılar adına tescil edilmesini saÄŸlayabilir.
-
Vekalet görevinin kötüye kullanılması nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açılabilir.
Vekalet sözleÅŸmesi gereÄŸi vekil, vekil edenin menfaatlerini gözeterek hareket etmek zorundadır. Dolayısıyla vekil edenin menfaatlerine aykırı iÅŸlem tesis eden vekilin sorumluluÄŸu doÄŸmaktadır. Vekil, vekalet sözleÅŸmesine aykırı olarak tapuda iÅŸlem tesis ettiÄŸi takdirde 3. kiÅŸilere karşı tapu iptal ve tescil davası açılmaktadır.
-
Ölünceye kadar bakma sözleÅŸmesi nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açılabilir.
Ölünceye kadar bakma taahhüttü karşısında diÄŸer kiÅŸi tarafından belirli bir malvarlığının devri taahhüt edilen sözleÅŸmelere “ölünceye kadar bakma sözleÅŸmesi” denmektedir. Bakım alacaklısının ölümünden sonra bakım borçlusu, malvarlığının kendisine devri için mirasçılara yönelik tapu iptali ve tescil davası açabilir.
-
Aile konutu nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açılabilir.
EÅŸler, diÄŸerinin açık rızasını almaksızın aile konutu niteliÄŸindeki taşınmazı 3. kiÅŸilere devredemez. EÅŸlerin menfaatinin korunması için tapu kütüÄŸünde taşınmaza “aile konutu ÅŸerhi” konulmaktadır. Aile konutu ÅŸerhi bulunan bir taşınmaz, diÄŸer eÅŸin açık rızası alınmaksızın 3. kiÅŸilere devredildiÄŸi takdirde tapu iptal ve tescil davası açılmaktadır.
-
Kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açılabilir.
Tapusuz bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak en az 20 yıl elinde bulunduran kiÅŸi taşınmazın mülkiyetini kazanmış sayılmaktadır. Ancak tapu kütüÄŸünden malikin kim olduÄŸu anlaşıldığı takdirde zamanaşımıyla mülkiyeti kazanan kiÅŸiye karşı tapu iptal ve tescil davası açılabilir.
Tapu Ä°ptali ve Tescil Davası Hangi Durumlarda Açılamaz?
OlaÄŸan zamanaşımı ve olaÄŸanüstü zamanaşımı yoluyla taşınmaz mülkiyetinin kazanımı halinde yolsuz tescil söz konusu deÄŸildir. Kazandırıcı zamanaşımı ile mülkiyeti kazanan kiÅŸi aleyhinde tapu iptali ve tescil davası açılamaz.
-
Taşınmaz Mülkiyetinin OlaÄŸan Zamanaşımı Yoluyla Kazanımı (TMK m. 712)
Adına tescilli bulunan bir taşınmazı 10 yıl boyunca davasız ve aralıksız olarak iyi niyetle elinde bulunduran kiÅŸi aleyhine tapu iptali ve tescil davası açılamaz.
-
Taşınmaz Mülkiyetinin OlaÄŸanüstü Zamanaşımı Yoluyla Kazanımı (TMK m. 713)
Tapu kütüÄŸüne tescilli olmayan ya da tapu kütüÄŸünden maliki anlaşılmayan bir taşınmazı 20 yıl boyunca davasız ve aralıksız olarak malik sıfatıyla elinde bulunduran kiÅŸi aleyhine tapu iptali ve tescil davası açılamaz.
Tapu Ä°ptali ve Tescil Davası Nerede Açılır?
Tapu iptal ve tescil davası, taşınmazın bulunduÄŸu yer asliye hukuk mahkemesinde açılmaktadır.
Tapu iptal ve tescil davası, taşınmazın aynına ilişkin bir dava niteliğindedir. Dolayısıyla taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkili bir mahkemedir.
Tapu Ä°ptali ve Tescil Davasını Kim Açar?
Mülkiyet hakkının tapu kütüÄŸünde hukuka aykırı olarak tescil edilmesi nedeniyle hak kaybına uÄŸrayan herkes tarafından tapu iptali ve tescil davası açılabilir.
Tapu Ä°ptali ve Tescil Davası Kime Karşı Açılır?
Kural olarak; taşınmaz mülkiyetine iliÅŸkin tüm davalar, taşınmazın tapu kütüÄŸünde adına tescilli bulunan malikine karşı açılmaktadır.
Tapu tescil davası, malik saÄŸ olmadığı takdirde mirasçılarına karşı açılmaktadır.
Tapu tescil davası ile üçüncü kiÅŸiye ait bir hakkın iptali talep edildiÄŸi takdirde dava bu kiÅŸiye de yöneltilmelidir.
OlaÄŸanüstü kazandırıcı zamanaşımı nedeniyle açılan tapu tescil davaları, ilgili hazineye karşı açılmaktadır.
Tapu İptali ve Tescil Davasında Tanık Dinlenir Mi?
Tapu iptali ve tescil davalarında kural olarak yazılı delil ya da yazılı delil baÅŸlangıcı aranmaktadır. Dolayısıyla, tanık dinlenmesi mümkün deÄŸildir. Bazı durumlarda ise tapu davalarında tanık dinlenebilir. Muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davasında tanık deliline baÅŸvurulmaktadır.
Tapu İptali ve Tescil Davası İyiniyetli 3. Kişi
Tapu iptali ve tescil davasında iyiniyet çok önemlidir. Tapu kütüÄŸünde kayıtlı tescilin hukuka aykırı olduÄŸundan haberi olmayan ve haberi olması mümkün olmayan kiÅŸi “iyiniyetli” olarak kabul edilir. Türk Medeni Kanunu m. 1023 hükmü uyarınca tapu kütüÄŸündeki tescile dayanarak ayni hak kazanan iyi niyetli kiÅŸinin kazanımı korunur.
Tapu İptal ve Tescil Davası Devam Ederken Taşınmazın Satılması
Tapu iptal ve tescil davası devam ederken taşınmazın satılmasının engellenmesi isteniyor ise taşınmaz üzerinde ihtiyati tedbir tesis edilmesi talep edilmelidir. Ä°htiyati tedbir talebi kabul edildiÄŸi takdirde dava süresince taşınmazın devredilmesi mümkün olmamaktadır.
Tapu Ä°ptal Davasında Süre Var Mıdır?
Tapu iptal davasında süre yoktur. Zira, tapu iptali ve tescili davasında dava konusu taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkıdır. Mülkiyet hakkı mutlak bir hak olduÄŸundan genel olarak tapu iptal ve tescil davasında zamanaşımı yoktur.
Ancak istisnai hallerde tapu iptal ve tescil davasında zamanaşımı süreleri mevcuttur:
- Tapu iptal ve tescil davası, zamanaşımı yoluyla mülkiyet kazanılmışsa açılamaz. Kazandırıcı zamanaşımı halinde 10 yıllık ve 20 yıllık süreler söz konusudur.
- Kadastro iÅŸlemi nedeniyle tapu iptal ve tescil davalarında 10 yıllık zamanaşımı süresi vardır.
- Hile nedeniyle tapu iptal ve tescil davası zamanaşımı süresi 1 yıldır.
- KardeÅŸler arasında tapu iptal davası zamanaşımı süresi yoktur.
30 Yıllık Tapu Bozulur Mu?
Kural olarak tapu iptal ve tescil davasında zamanaşımı yoktur. Yolsuz bir tescil söz konusuysa 30 yıllık tapunun bozulması mümkündür. EÄŸer kazandırıcı zamanaşımı söz konusu olmuÅŸsa 30 yıllık tapu bozulamaz.
Tapu İptal Tescil Zamanaşımı Ne Zaman Başlar?
Tapu iptal ve tescil davalarında zamanaşımı süresi tapu kaydının gerçekleÅŸtiÄŸi tarihten itibaren iÅŸlemeye baÅŸlamaktadır.
Tapu İptali ve Tescil Davası Sonucunda Ne Olur?
Tapu iptali ve tescil davası sonucunda, yolsuz tescil ispat edildiÄŸi takdirde terkin iÅŸlemi yapılarak gerçek hak durumuna göre tescil gerçekleÅŸecektir.
Tapu iptali ve tescil davası taşınmazın aynına iliÅŸkin bir davadır. Dolayısıyla, mahkeme hükmü kesinleÅŸmediÄŸi sürece icra edilmesi mümkün deÄŸildir. Ä°craya geçmek için istinaf ve temyiz yollarının tüketilmesi gerekir.
Tapu Ä°ptal Ve Tescil Davası Kaç Yıl Sürer?
Tapu iptal ve tescil davasının kaç yıl süreceÄŸi mahkemenin iÅŸ yoÄŸunluÄŸuna göre deÄŸiÅŸkenlik gösterecektir. Tapu iptal ve tescil davaları asliye hukuk mahkemesinde yaklaşık 1,5 yıl sürmektedir. Ä°stinaf aÅŸaması yaklaşık 1,5 yıl sürebilir. Temyiz aÅŸaması yaklaşık 2 yıl sürebilir.
Tapu Ä°ptal Davası Kaç TL?
Tapu iptal ve tescil davasında davaya konu taşınmazın deÄŸeri dava dilekçesinde davaya esas deÄŸer olarak belirtilir. Ödenmesi gereken peÅŸin nispi harçlar, davaya esas deÄŸerin binde 68,31'inin dörtte biri tutarındadır.
Tapu iptal ve tescil davasında yargılama masrafları; bilirkiÅŸi ücreti, keÅŸif ücreti, baÅŸvurma harcı, tebligat masrafı gibi ücretlerdir. Bunların toplamının 2023 yılı tarifelerine göre yaklaşık 4,500 TL olması beklenir.
Tapu Ä°ptali Davasında Mahkeme Masraflarını Kim Öder?
Hukuk Muhakemeleri Kanunu gereÄŸi hukuk yargılamalarında masraflar davacı tarafından peÅŸin olarak ödenmektedir. Davanın sonucunda davayı kaybeden taraf aleyhine yargılama masraflarına hükmedilecektir.
Tapu İptali Davasında Davayı Kaybeden Avukat Para Alır Mı?
Avukatlık Kanunu uyarınca yapılan avukatlık sözleÅŸmesinin tarafı olan avukat, takip ettiÄŸi davanın neticesi fark etmeksizin ücretine hak kazanmaktadır. Ayrıca yargılama masrafları arasında “karşı vekalet ücreti”ne hükmedilmektedir. Bu, davayı kaybeden tarafın, kazanan tarafın avukatına ödediÄŸi ücrettir.
Tapu İptali ve Tescil Davası Yargıtay Kararları
- Tapu iptal ve tescil davası emsal kararlar uyarınca vekalet görevinin kötüye kullanılması nedeniyle tapu iptali ve tescil davasında tanık beyanına baÅŸvurulması mümkündür.
“Vekil ...'un tanık sıfatıyla alınan beyanında; miras bırakanın, babadan kalan bu yerin ölümü halinde kardeÅŸine kalmasını istediÄŸini belirterek kendisini vekil tayin ettiÄŸini, devirden sonra davalının, yanında lastikle baÄŸlanmış yüklü bir parayı murise verdiÄŸini ifade ettiÄŸi, eksiÄŸin tamamlanması yoluyla getirtilen kayıtlardan da … olan miras bırakanın kira bedellerinin 09.01.2008 – 06.04.2009 tarihleri arasında davalının hesabından ödendiÄŸinin banka kayıtları ile sabit olduÄŸu hususları birlikte deÄŸerlendirildiÄŸinde; temlikin iradi olduÄŸu, vekalet görevinin kötüye kullanılmadığı sonucuna varılmaktadır. Hâl böyle olunca, davanın reddine karar verilmesi gerektiÄŸi” (Y. 1. HD, 05.02.2020 T., 2016/15495 E., 2020/616 K.)
- BoÅŸanma kararının kesinleÅŸmesi üzerine aile konutu niteliÄŸini yitiren taşınmaz bakımından aile konutu nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açılamaz.
“Dava konusu taşınmazın maliki olan davalı eÅŸ Y… ile davacının, karardan önce 03.06.2015 tarihinde kesinleÅŸen karar ile boÅŸanmış oldukları anlaşılmaktadır. Evlilik, karar tarihinden önce boÅŸanma ile sona erdiÄŸine göre, davaya konu taşınmaz aile konutu olmaktan artık çıkmıştır. Bu husus gözetilerek konusuz kalan dava hakkında “karar verilmesine yer olmadığına” ÅŸeklinde karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi doÄŸru görülmemiÅŸtir.” (Y. 2. HD, 2018/2407 K.)
- Hukuki ehliyetsizlik nedeniyle tapu iptali ve tescil davasında fiil ehliyetinin araştırılması gerekliliği vurgulanmaktadır.
“EhliyetsizliÄŸin kamu düzeni ile ilgili olduÄŸu gözetilerek ve önemine binaen öncelikle incelenmesi, tarafların bu yönde bildirecekleri tüm delillerin toplanması, varsa mirasbırakana ait saÄŸlık kurulu raporları, hasta müÅŸahede kağıtları, reçeteler vs. istenmesi, tüm dosyanın 2659 sayılı Yasanın 7 ve 16. maddeleri hükmü uyarınca Adli Tıp Kurumu 4. Ä°htisas Kuruluna gönderilmesi, akit tarihinde mirasbırakanın ehliyetli olup olmadığı yönünde rapor alınması, mirasbırakanın ehliyetli olduÄŸunun saptanması halinde muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı isteÄŸin deÄŸerlendirilmesi, soruÅŸturmanın eksiksiz tamamlanması, hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken anılan hususlar göz ardı edilerek karar verilmesi hukuka aykırıdır.” (Y. 1. HD, 2014/7368 E., 2015/7013 K.)