Haber Detay

İmar Affı Diğer Adıyla İmar Barışı Nedir?

Ä°MAR BARIÅžI 

     24/02/1984 tarihinde 2981 Kanun Numarası ile kabul edilen “Ä°mar Ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı Ä°ÅŸlemler Ve 6785 Sayılı Ä°mar Kanununun Bir Maddesinin DeÄŸiÅŸtirilmesi Hakkında Kanun” ile baÅŸlayan imar affı, çıktığı dönemde ciddi yankı uyandırsa da sistemin ağır iÅŸlemesi, verilen sürenin yetersiz olması ve sair nedenlerle beklenen faydayı saÄŸlamamış ve eksik kalmıştı. Aradan geçen bunca yıl boyunca affın tekrarlanacağı söylentileri düzenli aralıklarla tekrarlanmaya devam etti. Nihayet 18.05.2018 tarih ve 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7143 sayılı Vergi ve DiÄŸer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Ä°liÅŸkin Kanun ile 3194 sayılı Ä°mar Kanunu’na geçici madde 16 eklenmiÅŸtir. Buna göre, imara aykırı tüm yapılarda, Yapı Kayıt Belgesi, oluÅŸturulacak ve ödenecek bedel karşılığında, yapı yasal(!) hale getirilecektir.

     Ä°mar barışı, iskanı olmayan yapıların gerekli harç ve masrafların ödenmesi ve baÅŸvuruların yapılması ile kayıt altına alınarak imar ve iskan mevzuatına uygun hale getirilmesi uygulamasıdır. Ä°mar mevzuatına aykırı ve kaçak yapılaÅŸmanın af yoluyla yasal hale getirilmesi, hukuk devleti ilkesi açısından oldukça tartışmalı bir konudur. Bu uygulama ile bir yandan özellikle büyük ÅŸehirlerde görülen ve yer yer %60 gibi oranları gören yasal olmayan yapının yasallaÅŸtırılmasını, verilen ve vatandaşı ödeme zorluÄŸuna düÅŸüren cezaların düÅŸürülmesini, yıkım kararları ve idari para cezalarının iptalini saÄŸlayacak ve diÄŸer yandan yapılacak iÅŸlemlerden elde edilecek harç gelirleri kentsel dönüÅŸüm uygulamalarında deÄŸerlendirilerek bugün durma noktasına gelmiÅŸ olan kentsel dönüÅŸümü de canlandıracaktır. Kentsel dönüÅŸümün amacı, depreme dayanıksız ve kaçak nitelikteki yapıların yenilenerek, deprem riskinin önüne geçmektir.

     Yapı Kayıt Belgesinin alınmasının en önemli sonuçlarından biri olarak, söz konusu yapıya/yapının ilgili kısmına iliÅŸkin Ä°mar Kanunu uyarınca alınmış yıkım kararları ve tahsil edilmemiÅŸ idari para cezaları iptal edilecektir. Ä°kinci olarak, bu yapılara geçici olarak su, elektrik ve doÄŸalgaz da baÄŸlanabilecektir.

     1- Yapı Kayıt Belgesi Hangi Yapıları Kapsar? 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış olan, inÅŸaat ruhsatı bulunmayan veya inÅŸaat ruhsatı eklerine aykırı olarak inÅŸa edilmiÅŸ yapıları. 

     Ä°lgili yapının, Hazine ya da belediye taşınmazı üzerinde inÅŸa edilmiÅŸ olması halinde, bu taşınmazlar rayiç bedel üzerinden yapı kayıt belgesi sahiplerine satılacaktır.

     2- Yapı Kayıt Belgesi Ä°çin Ödenecek Tutar Ne Kadardır?  Ä°lgili yapının emlak vergi deÄŸeri ile yapının yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, konutlarda yüzde üç, ticari kullanımlarda yüzde beÅŸ oranında bir bedel vatandaÅŸtan alınır. Yapı kayıt belgesinin alınmasından sonra belirli ÅŸartların varlığı halinde, yapı kayıt belgesi sahipleri, yapı kullanma belgesi olmaksızın, cins deÄŸiÅŸikliÄŸi ve kat mülkiyeti tesisi için baÅŸvuruda bulunabileceklerdir. Bu durumda ise yukarıda belirtilen bedelin iki katı ödenir. Yapı sahibi bedeli 31.12.2018 tarihine kadar tamamlamazsa verilen yapı kayıt belgesi iptal edilir ve vatandaşın önceden yatırmış olduÄŸu meblaÄŸ ilgilisine iade edilmez.

     3- Yapı Kayıt Belgesi BaÅŸvuruları Nasıl Yapılır? En geç 31.10.2018 tarihine kadar ve bedeli 31.12.2018 tarihine kadar ödenmek suretiyle Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen idareye baÅŸvurulabileceÄŸi gibi e-Devlet üzerinden de baÅŸvuru yapılabilir. Ancak Bakanlık tarafından henüz yetkilendirilmiÅŸ bir kurum veya kuruluÅŸ bulunmamaktadır. Bu durumda yapılabilecek en doÄŸru yol baÅŸvurunun e-Devlet sistemi üzerinden yapılmasıdır.

     4- Yapı Kayıt Belgesinin Geçerlilik Süresi ve Hukuki GeçerliliÄŸi; Ä°lgili düzenlemeye göre yapı kayıt belgesi, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüÅŸüm uygulamasına tabi tutuluncaya kadar geçerlidir. Yapı kayıt belgesinin, iskan ruhsatı benzeri bir güvence saÄŸlamadığı, yapı kayıt belgesi alınmış olsa dahi, yapının riskli alan kapsamında deÄŸerlendirilebileceÄŸi “Yapının depreme dayanıklılığı malikin sorumluluÄŸundadır.” denilerek açıkça belirtilmiÅŸtir. Yapı Kayıt Belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümleri uygulanacaktır.

      5- Yasanın Kapsamına Girmeyen Yapılar;

1. Üçüncü kiÅŸilere ait özel mülkiyete konu taşınmazlar üzerine inÅŸa edilmiÅŸ yapılar,
2. Hazineye ait sosyal donatı için tahsis edilmiÅŸ araziler üzerine inÅŸa edilmiÅŸ yapılar,
3. 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı BoÄŸaziçi Kanununda tanımlanan BoÄŸaziçi sahil ÅŸeridi ve öngörünüm bölgesi içinde ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alandaki yapılar,
4. Ä°stanbul tarihi yarımada içinde ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanlardaki yapılar,
5. 19/6/2014 tarihli ve 6546 sayılı Çanakkale SavaÅŸları Gelibolu Tarihi Alan BaÅŸkanlığı Kurulması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde belirlenmiÅŸ Tarihi Alandaki yapılar bu kanun hükümlerinden yararlandırılmaz.

     Düne kadar, kaçak ve imara aykırı olarak kabul edilen bir yapıda, hiçbir inÅŸaî iÅŸlem yapılmadan veya güçlendirilmeden, sadece dosya üzerinden, yapı yasal(!) hale getirilmeye çalışılmaktadır. Geçici kaynak yaratılması dışında, bu sistemden ne tür bir fayda saÄŸlanacağı, ÅŸehirlerimizin imar yapısının nasıl korunacağı ve toplumun bundan ne kazanacağı belirsizdir. 

     Sonuç olarak, yapı kayıt belgesi yapıya yasallık deÄŸil, sadece yeniden yapılıncaya kadar kullanabilirlik hakkı kazandırmıştır. Ä°lgili düzenleme ile Ä°mar Barışı ile ilgili sorulara yeterli ve açık bir cevap verememesi nedeniyle uygulamada birtakım sıkıntılar da yaÅŸanmakla birlikte ÅŸimdiye kadar 2 milyon 279 binin üstünde baÅŸvuru yapılmıştır ve 10 milyon vatandaşın daha baÅŸvuru yapması beklenmektedir.